نمونه کد رهگیری املاک: راهنمای کامل دریافت، استعلام و تشخیص اصالت + توضیحات جامع

معامله ملک، چه خرید و فروش باشد و چه رهن و اجاره، یکی از مهم ترین و گاهی پرچالش ترین تصمیم های زندگی هر کسی است. کد رهگیری املاک یک شناسه ۱۳ رقمی است که برای هر قرارداد ملکی (مبایعه نامه یا اجاره نامه) به صورت منحصر به فرد صادر می شود و اعتبار قانونی به معاملات عادی می بخشد. این کد مثل یک چشم سوم عمل می کند و تضمینی برای امنیت و شفافیت معامله شماست. حالا بیایید با هم ببینیم این کد چیست، چطور باید بگیریمش، از کجا استعلام کنیم و اصلاً چطور مطمئن شویم که کدمان واقعی است و سرمان کلاه نمی رود.

معاملات ملکی همیشه جزو بزرگترین و مهم ترین تصمیمات مالی و زندگی ما بوده اند. از لحظه ای که به فکر خرید یک خانه می افتید تا زمانی که کلید خانه ای را برای اجاره تحویل می گیرید، همیشه نگرانی هایی مثل «نکند کلاه سرم برود؟»، «این معامله معتبر است؟» یا «آیا واقعاً این ملک فقط به من فروخته شده؟» در گوشه ذهنمان جا خوش می کنند. اینجاست که پای یک ابزار حیاتی به اسم «کد رهگیری املاک» به میان می آید. این کد، سپر امنیتی شما در برابر خیلی از مشکلات و کلاهبرداری های رایج در بازار مسکن است. هدف اصلی این مقاله هم این است که یک راهنمای جامع و کاربردی، با تمرکز ویژه بر توضیح دقیق و نمونه های عملی (که محل قرارگیری تصویرشان را به وضوح مشخص می کنیم) از این کد به شما ارائه دهد تا با خیال راحت قدم در مسیر معاملات ملکی بگذارید و از حق و حقوقتان تمام و کمال محافظت کنید.

کد رهگیری املاک چیست و چرا داشتن آن ضروری است؟

بیایید رک و راست بگوییم، کد رهگیری املاک یک شناسنامه منحصر به فرد برای هر معامله ملکی است. یعنی وقتی شما یک قرارداد خرید و فروش یا اجاره ملک را امضا می کنید، این کد مثل یک اثر انگشت دیجیتالی برای آن قرارداد عمل می کند. هر کد ۱۳ رقمی، مخصوص همان قرارداد است و اطلاعات مربوط به آن معامله در یک سامانه سراسری ثبت می شود.

ماجرا از کجا شروع شد؟ از سال ۱۳۸۷ دولت تصمیم گرفت برای ساماندهی بازار مسکن و جلوگیری از کلاهبرداری های ملکی، مثل فروش یک ملک به چند نفر، سیستمی راه اندازی کند که همه معاملات در آن ثبت شوند. قبل از آن، خیلی راحت می شد با چند قولنامه دست نویس، یک ملک را به چند نفر فروخت و سر مردم کلاه گذاشت. اما با الزامی شدن کد رهگیری، این کار خیلی سخت و تقریباً غیرممکن شد.

حالا چرا این کد رهگیری مثل آب خوردن برای ما ضروری است؟

• جلوگیری از کلاهبرداری: مهم ترین مزیتش همین است. وقتی قرارداد شما کد رهگیری دارد، اطلاعات ملک و طرفین معامله در سامانه کشوری ثبت می شود. این یعنی دیگر کسی نمی تواند همان ملک را به شخص دیگری بفروشد یا اجاره دهد.
• اعتبار قانونی: قولنامه ها یا اجاره نامه های دست نویس ممکن است در مراجع قانونی اعتبار کمی داشته باشند. اما وقتی کد رهگیری دارند، اعتبار حقوقی شان چندین برابر می شود و دست شما برای پیگیری قانونی بازتر است.
• امکان پیگیری حقوقی: خدای ناکرده اگر مشکلی پیش آمد یا اختلافی بین طرفین به وجود آمد، داشتن کد رهگیری به شما کمک می کند تا خیلی راحت تر از طریق مراجع قانونی معامله تان را پیگیری کنید.
• پیش نیاز تسهیلات: خیلی وقت ها برای گرفتن وام های مختلف، مثلاً وام ودیعه مسکن، بانک از شما اجاره نامه با کد رهگیری می خواهد. بدون این کد، قید وام را باید بزنید.
• شفافیت مالیاتی: این کد به دولت کمک می کند تا آمارهای دقیق تری از وضعیت بازار مسکن داشته باشد و جلوی فرار مالیاتی را بگیرد. این موضوع هرچند شاید به نفع شما نباشد، اما به نفع کلیت جامعه و شفافیت اقتصادی است.

خلاصه که کد رهگیری، مثل یک واکسن پیشگیرانه عمل می کند تا شما درگیر بیماری های کلاهبرداری و مشکلات حقوقی معاملات ملکی نشوید. پس، جدی بگیریدش!

انواع کد رهگیری املاک: مبایعه نامه، اجاره نامه و پیامکی

وقتی اسم کد رهگیری می آید، باید بدانید که این کد برای هر نوع معامله ملکی صادر می شود. دو نوع اصلی آن مربوط به خرید و فروش و اجاره است که در ادامه به جزئیات هر کدام می پردازیم:

کد رهگیری مبایعه نامه (قولنامه)

وقتی قصد خرید یا فروش ملکی را دارید، اولین قدم تنظیم یک «مبایعه نامه» یا همان «قولنامه» است. این قرارداد بین خریدار و فروشنده تنظیم می شود و جزئیات معامله مثل قیمت، زمان تحویل، و شرایط پرداخت در آن مشخص می شود. کد رهگیری این نوع قرارداد، معمولاً در یک بخش مشخص روی برگه چاپی مبایعه نامه درج می شود.

[تصویر با کیفیت: اینجا باید یک نمونه واقعی از مبایعه نامه چاپی قرار بگیرد که کد رهگیری ۱۳ رقمی آن با یک فلش قرمز به وضوح مشخص شده است. معمولاً این کد در گوشه سمت چپ پایین برگه ی چهارم یا انتهایی قرارداد چاپی قرار دارد.]

این کد به شما اطمینان می دهد که ملکی که خریده اید، واقعاً به نام شما در سامانه ثبت شده و فروشنده نمی تواند آن را دوباره به کس دیگری بفروشد. یادتان باشد، نمونه کد رهگیری املاک در مبایعه نامه، سند رسمی نیست، اما به معامله شما اعتبار قانونی بالایی می دهد.

کد رهگیری اجاره نامه

اگر مستأجر هستید یا ملکتان را اجاره می دهید، اجاره نامه با کد رهگیری برای شما حیاتی است. این کد نه تنها امنیت معامله اجاره را بالا می برد، بلکه برای دریافت تسهیلاتی مثل وام ودیعه مسکن هم ضروری است. کد رهگیری اجاره نامه هم مثل مبایعه نامه، روی برگه چاپی قرارداد اجاره شما قرار می گیرد.

[تصویر با کیفیت: اینجا باید یک نمونه واقعی از اجاره نامه چاپی قرار بگیرد که کد رهگیری ۱۳ رقمی آن با یک فلش قرمز به وضوح مشخص شده است. این کد معمولاً در قسمت های پایانی قرارداد یا پایین صفحه چهارم قابل مشاهده است.]

داشتن این کد برای مستأجرها خیلی مهم است، چون در صورت بروز اختلاف با موجر یا نیاز به اثبات رابطه استیجاری، داشتن یک اجاره نامه با کد رهگیری، دستشان را حسابی قوی می کند.

کد رهگیری پیامکی: همان کد ۱۳ رقمی آشنا

بعد از اینکه مشاور املاک قرارداد شما را در سامانه ثبت می کند و کد رهگیری روی نسخه های چاپی قرارداد ظاهر می شود، یک پیامک حاوی همین کد ۱۳ رقمی به همراه کد ملی طرفین معامله به شماره موبایل ثبت شده خریدار و فروشنده (یا مستأجر و موجر) ارسال می شود. این پیامک خودش یک نمونه کد رهگیری املاک است که همیشه همراه شماست.

[تصویر با کیفیت: اینجا باید یک اسکرین شات از یک پیامک واقعی حاوی کد رهگیری ۱۳ رقمی و اطلاعات مختصر طرفین (مانند چند رقم اول کد ملی) نمایش داده شود.]

این پیامک، یک راه سریع برای اطمینان از ثبت شدن معامله و همچنین استعلام های بعدی است. پس حسابی حواستان به این پیامک باشد و آن را پاک نکنید. کد رهگیری املاک همیشه ۱۳ رقمی است و هیچ فرمت دیگری ندارد.

شرایط و مدارک لازم برای دریافت کد رهگیری املاک

گرفتن کد رهگیری املاک کار پیچیده ای نیست، اما یک سری شرایط و مدارک خاص خودش را دارد که باید از قبل آماده کنید تا کارتان سریع و راحت پیش برود. بیایید ببینیم چه چیزهایی لازم است:

شرایط عمومی دریافت کد رهگیری

قبل از هر چیز، چند نکته کلی را در نظر داشته باشید:

1. مشاور املاک معتبر: مهم ترین شرط این است که معامله شما حتماً توسط یک مشاور املاک دارای مجوز و ثبت نام شده در سامانه ایران املاک (iranamlaak.ir) انجام شود. بنگاه های غیرمجاز نمی توانند برای شما کد رهگیری صادر کنند.
2. حضور طرفین: خریدار و فروشنده (یا مستأجر و موجر) یا وکلای قانونی آن ها باید در زمان تنظیم قرارداد و ثبت آن در بنگاه حضور داشته باشند.
3. قصد و رضایت: طرفین باید با اختیار و آگاهی کامل و بدون هیچ اجبار یا فشاری، قرارداد را امضا کنند. اهلیت قانونی برای معامله (مثلاً بالای ۱۸ سال بودن و عدم حجر) هم که جای خود دارد.

مدارک هویتی ضروری

این مدارک برای شناسایی دقیق طرفین معامله لازم هستند:

• کارت ملی و شناسنامه: اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه هر دو طرف معامله (خریدار و فروشنده / مستأجر و موجر).
• برای اتباع خارجی: کارت اقامت معتبر و گذرنامه.
• کارت ملی و شناسنامه شهود: اگر برای قرارداد شما شاهدانی هم حضور دارند (که گاهی برای افزایش اعتبار توصیه می شود)، مدارک هویتی آن ها نیز لازم است.

مدارک مربوط به ملک

این اسناد، هویت و مشخصات ملک مورد معامله را تأیید می کنند:

• سند مالکیت: اصل و کپی سند تک برگی یا سند دفترچه ای ملک. اگر ملک هنوز سند تک برگی ندارد، بنچاق (سند مادر) یا قولنامه معتبر قبلی می تواند به عنوان مدرک مالکیت ارائه شود.
• کد پستی ملک و تأییدیه پستی: کد پستی ده رقمی ملک و مدرکی که آن را تأیید کند (مثلاً قبض آب، برق یا گاز جدید که کد پستی روی آن درج شده باشد).
• پایان کار: برای املاک دارای بنا، گواهی پایان کار لازم است.
• برگه های عوارض و مالیات: تسویه حساب عوارض شهرداری، مالیات بر اجاره (برای موجر) و سایر بدهی های مرتبط با ملک (مثل حق شارژ ساختمان) ممکن است نیاز باشد.

مدارک خاص (در صورت لزوم)

بعضی وقت ها شرایط خاصی پیش می آید که به مدارک بیشتری نیاز دارید:

• وکالت نامه: اگر یکی از طرفین معامله (یا هر دو) وکیل دارند، اصل و کپی وکالت نامه معتبر و مدارک هویتی وکیل.
• گواهی انحصار وراثت: اگر ملک موروثی است و ورثه قصد معامله آن را دارند، گواهی انحصار وراثت و مدارک هویتی تمام وراث.
• قیم نامه: در صورت معامله توسط قیم برای افراد محجور.
• موافقت نامه شرکا: اگر ملک چند شریک دارد و همه در بنگاه حاضر نیستند، موافقت نامه کتبی سایر شرکا.

همه این مدارک را از قبل آماده کنید و به مشاور املاک معتمدتان ارائه دهید تا مراحل دریافت کد رهگیری بدون هیچ مشکلی طی شود.

راهنمای گام به گام دریافت کد رهگیری املاک

حالا که با اهمیت و مدارک لازم برای کد رهگیری آشنا شدید، وقت آن است که مراحل عملی دریافت این کد را با هم مرور کنیم. این فرآیند هم برای خریداران/فروشندگان و هم برای مستأجرین/موجرین به یک شکل انجام می شود.

مراحل برای خریداران/فروشندگان و مستأجرین/موجرین

1. انتخاب مشاور املاک معتبر و مجاز: اولین و مهم ترین گام. حتماً مطمئن شوید که بنگاه املاکی که انتخاب می کنید دارای پروانه کسب معتبر از اتحادیه مشاورین املاک و عضو سامانه ایران املاک است. از بنگاه های بدون مجوز به شدت دوری کنید!
2. ارائه مدارک کامل: تمام مدارکی که در بخش قبلی گفتیم را به مشاور املاک تحویل دهید. دقت کنید که اصل مدارک هویتی و مالکیت باید توسط مشاور املاک رؤیت شود.
3. مطالعه دقیق پیش نویس قرارداد: مشاور املاک ابتدا یک پیش نویس از قرارداد (مبایعه نامه یا اجاره نامه) را روی سیستم وارد می کند. حتماً تمام بندها، مشخصات طرفین، مشخصات ملک، مبلغ، زمان و شرایط پرداخت یا تحویل را با دقت بخوانید. هرگونه ابهامی را قبل از تأیید نهایی، با مشاور و طرف مقابل برطرف کنید.
4. تأیید و امضا: بعد از اینکه از صحت تمام اطلاعات اطمینان پیدا کردید، وقت امضای قرارداد می رسد. این قرارداد شامل بندهایی است که در سامانه ثبت معاملات املاک کشور بارگذاری شده و کد رهگیری بر مبنای آن صادر می شود.
5. اطمینان از ثبت اطلاعات در سامانه: در این مرحله، مشاور املاک اطلاعات نهایی را در سامانه ایران املاک ثبت می کند. می توانید از او بخواهید که صفحه نمایش سیستم را به شما نشان دهد تا از ثبت شدن صحیح اطلاعات و دریافت کد رهگیری در لحظه مطمئن شوید.
6. دریافت کد رهگیری ۱۳ رقمی: بلافاصله پس از ثبت نهایی، کد رهگیری ۱۳ رقمی به صورت پیامک به گوشی هر دو طرف معامله ارسال می شود. این کد همچنین روی نسخه های چاپی قرارداد شما هم درج خواهد شد.
7. دریافت نسخه های چاپی قرارداد: مشاور املاک موظف است سه نسخه از قرارداد چاپی دارای کد رهگیری و هولوگرام اتحادیه را پرینت بگیرد. یک نسخه برای خودش، یک نسخه برای شما (خریدار/مستأجر) و یک نسخه برای طرف مقابل (فروشنده/موجر).

فرآیند ثبت توسط مشاور املاک در سامانه ایران املاک

این بخش بیشتر مربوط به مشاوران املاک است، اما دانستن آن برای شما هم خالی از لطف نیست:

1. ورود به سامانه: مشاور املاک با نام کاربری و رمز عبور صنفی خود به سامانه ایران املاک به آدرس iranamlaak.ir وارد می شود.
2. وارد کردن اطلاعات: اطلاعات هویتی دقیق طرفین معامله، مشخصات کامل ملک (پلاک ثبتی، کد پستی، متراژ و…) و جزئیات قرارداد (مبلغ، تاریخ و…) در فیلدهای مربوطه وارد می شود.
3. بارگذاری مدارک و تأییدیه پستی: برخی مدارک ممکن است نیاز به بارگذاری داشته باشند و تأییدیه کد پستی نیز از مراحل مهم است.
4. پرداخت هزینه سامانه: مشاور املاک هزینه اندکی را بابت ثبت قرارداد در سامانه پرداخت می کند (که این هزینه باید توسط بنگاه پرداخت شود، نه از مشتری دریافت شود).
5. دریافت کد و چاپ قرارداد: پس از پرداخت و تأیید نهایی، سامانه کد رهگیری را صادر و امکان چاپ قرارداد را فراهم می کند.

[تصاویر/اسکرین شات: اینجا باید اسکرین شات هایی از مراحل کلیدی ثبت اطلاعات در سامانه ایران املاک (مثلاً صفحه ورود، صفحه وارد کردن مشخصات ملک و صفحه تأیید نهایی) قرار بگیرند. البته اطلاعات شخصی باید کاملاً محو شده باشند تا حریم خصوصی حفظ شود.]

هزینه کد رهگیری املاک: واقعیت چیست؟

این یکی از آن سؤالات داغی است که خیلی ها درباره اش نگرانند و گاهی متأسفانه از همین موضوع برای گرفتن پول اضافه از مشتری سوءاستفاده می شود. بیایید یک بار برای همیشه تکلیفش را روشن کنیم:

بر اساس اعلام رسمی رئیس اتحادیه مشاوران املاک کشور، دریافت کد رهگیری املاک از طرفین معامله، کاملاً رایگان است.

بله، درست شنیدید! مشاور املاک حق ندارد بابت صدور و ارائه کد رهگیری از شما هیچ هزینه ای جداگانه دریافت کند. این نکته را مثل رمز عبور بانکی تان، گوشه ذهنتان نگه دارید.

پس آن پولی که سامانه از مشاور املاک دریافت می کند چیست؟ سامانه ایران املاک مبلغ ناچیزی را بابت هر بار ثبت قرارداد از خود مشاور املاک دریافت می کند. این هزینه جزو هزینه های عملیاتی و اداری بنگاه محسوب می شود و باید توسط خود بنگاه پرداخت شود، نه اینکه آن را به مشتریانشان تحمیل کنند. اگر مشاور املاکی از شما بابت کد رهگیری پول جداگانه خواست، بدانید که این کار خلاف قانون است.

حواستان باشد که این موضوع با «کمیسیون مشاور املاک» فرق می کند. کمیسیون، حق الزحمه ای است که مشاور املاک طبق تعرفه مصوب و رسمی اتحادیه، بابت انجام کل فرآیند معامله (مشاوره، یافتن ملک، هماهنگی، تنظیم قرارداد و…) از طرفین دریافت می کند. این مبلغ قانونی است و باید پرداخت شود، اما کد رهگیری املاک، یک هزینه جداگانه ندارد.

در صورت درخواست هزینه اضافی چه کنیم؟

اگر مشاور املاکی از شما برای کد رهگیری، مبلغی اضافه بر کمیسیون قانونی (یا به عنوان هزینه جداگانه کد رهگیری) درخواست کرد، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

1. تذکر شفاهی: ابتدا به خود مشاور املاک یادآوری کنید که دریافت این هزینه غیرقانونی است.
2. تماس با اتحادیه: در صورتی که نتیجه نگرفتید، با اتحادیه صنف مشاوران املاک شهر خود تماس بگیرید و موضوع را گزارش دهید. آن ها موظف به پیگیری و رسیدگی به شکایت شما هستند.

این شفافیت در هزینه ها به نفع همه است و از سوءاستفاده ها جلوگیری می کند. پس، همیشه آگاه باشید و حق و حقوق خودتان را بشناسید.

راهنمای تصویری استعلام کد رهگیری املاک

حالا که قرارداد را بستید و کد رهگیری را هم گرفتید، قدم بعدی این است که مطمئن شوید کد شما معتبر است و اطلاعات قرارداد به درستی در سامانه ثبت شده. اینجاست که سراغ «استعلام کد رهگیری املاک» می رویم. چندین روش برای استعلام وجود دارد که راحت ترین و مطمئن ترین آن ها را با هم بررسی می کنیم:

استعلام با کد ملی و کد رهگیری ۱۳ رقمی (روش اصلی و مطمئن)

این روش، کامل ترین و دقیق ترین راه برای استعلام قرارداد شماست و از طریق سامانه رسمی انجام می شود:

1. مراجعه به سامانه: مرورگر خود را باز کنید و به آدرس iranamlaak.ir بروید. این، سامانه اصلی ثبت معاملات و املاک کشور است.
2. ورود به بخش استعلام: در صفحه اصلی سامانه، یک بخش به اسم استعلام کد رهگیری یا نماد ذره بین را پیدا کنید و روی آن کلیک کنید.

[تصویر: اسکرین شات از صفحه اصلی سامانه ایران املاک (iranamlaak.ir) با فلش مشخص کننده گزینه استعلام کد رهگیری یا نماد ذره بین.]

3. وارد کردن اطلاعات: در صفحه جدیدی که باز می شود، باید اطلاعات زیر را وارد کنید:
   • کد ملی خریدار/مستأجر: کد ملی یکی از طرفین معامله (مثلاً خودتان)
   • کد ملی فروشنده/موجر: کد ملی طرف مقابل معامله
   • کد رهگیری ۱۳ رقمی: کدی که به صورت پیامک دریافت کرده اید یا روی قرارداد چاپی تان درج شده.
   • کد امنیتی: حروف و اعدادی که در تصویر نمایش داده می شود را وارد کنید.

[تصویر: اسکرین شات از فرم استعلام کد رهگیری در سامانه ایران املاک با فیلدهای کد ملی طرفین، کد رهگیری و کد امنیتی که پر شده اند.]

4. مشاهده اطلاعات قرارداد: بعد از وارد کردن صحیح اطلاعات و کلیک روی دکمه جستجو، اگر همه چیز درست باشد، اطلاعات کامل قرارداد شما نمایش داده می شود. این اطلاعات شامل تاریخ قرارداد، مشخصات دقیق طرفین، مشخصات ملک (آدرس، پلاک ثبتی، متراژ) و نوع معامله (خرید/فروش یا اجاره) است.

[تصویر: اسکرین شات از صفحه نمایش نتایج استعلام موفقیت آمیز، شامل جزئیات قرارداد.]

5. چاپ نتیجه: می توانید در صورت نیاز، از صفحه نتایج استعلام یک پرینت بگیرید.

این روش، قطعی ترین راه برای اطمینان از صحت و ثبت قانونی قرارداد شماست.

استعلام با بارکد (QR Code)

بعضی از نسخه های چاپی قراردادهای دارای کد رهگیری املاک، یک بارکد دو بعدی (QR Code) هم دارند که در قسمت بالای قرارداد درج می شود. برای استعلام با این روش:

1. نصب اپلیکیشن: نیاز به یک اپلیکیشن بارکدخوان روی گوشی هوشمند خود دارید.
2. اسکن بارکد: با استفاده از اپلیکیشن، بارکد روی قرارداد را اسکن کنید.
3. مشاهده اطلاعات: معمولاً پس از اسکن، مستقیماً به صفحه نتایج استعلام در سامانه ایران املاک هدایت می شوید و می توانید جزئیات قرارداد را ببینید.

این روش برای کسانی که اپلیکیشن بارکدخوان دارند، راحت است، اما روش اول (با کد ملی و کد رهگیری) همیشه در دسترس تر و کامل تر است.

استعلام از طریق پیامک

اگر به اینترنت دسترسی ندارید یا فقط می خواهید یک چک سریع و خلاصه وار انجام دهید، می توانید از طریق پیامک استعلام بگیرید:

1. فرمت پیامک: پیامکی با این فرمت را آماده کنید: کدملی#کدرهگیری (مثلاً: 1234567890#1398010112345)
2. ارسال به شماره: این پیامک را به شماره 110203001 ارسال کنید.
3. دریافت پاسخ: در پاسخ، یک پیامک حاوی خلاصه وضعیت قرارداد (مثلاً ثبت شده یا نشده) و اطلاعات مختصر دیگری دریافت خواهید کرد.

[تصویر: نمونه یک پیامک استعلام شده حاوی اطلاعات مختصر وضعیت قرارداد.]

یادتان باشد که این روش فقط اطلاعات اولیه و خلاصه را به شما می دهد و برای مشاهده جزئیات کامل، باید از روش سامانه آنلاین استفاده کنید.

بازیابی کد رهگیری املاک گم شده یا فراموش شده

پیش می آید که کد رهگیری پیامکی را پاک کنید یا برگه قراردادتان را گم کنید. نگران نباشید، راه برای بازیابی این کد وجود دارد:

1. مراجعه به دفتر املاک: اولین و راحت ترین راه این است که به همان دفتر املاکی مراجعه کنید که معامله در آنجا انجام شده است. مشاور املاک می تواند از طریق سامانه، سوابق قرارداد شما را پیدا کرده و کد رهگیری را مجدداً به شما بدهد یا برایتان پیامک کند.
2. تماس با اتحادیه مشاوران املاک: اگر به هر دلیلی نتوانستید به بنگاه مورد نظر دسترسی پیدا کنید (مثلاً تعطیل شده یا تغییر آدرس داده)، می توانید با اتحادیه مشاوران املاک شهر خود تماس بگیرید. با ارائه مشخصات دقیق قرارداد (تاریخ معامله، مشخصات ملک، کد ملی طرفین)، آن ها می توانند شما را راهنمایی کرده یا کد رهگیری را در اختیارتان بگذارند.

پس، اگر کد رهگیری تان را گم کردید، اصلاً نگران نباشید. این کد یک بار صادر می شود و برای همیشه در سامانه ثبت می ماند و قابل بازیابی است. فقط کافی است کمی پیگیر باشید.

هشدارهای امنیتی و تشخیص کد رهگیری جعلی

حتی با وجود سیستم کد رهگیری، همیشه سودجویانی هستند که دنبال راه هایی برای دور زدن قانون و کلاهبرداری می گردند. برای همین، خیلی مهم است که هوشیار باشید و بتوانید نمونه کد رهگیری املاک واقعی را از نوع جعلی تشخیص دهید.

نمونه کد رهگیری جعلی و نشانه های آن

گاهی اوقات کلاهبرداران سعی می کنند با ساخت کدهای ساختگی یا قراردادهای غیرمعتبر، سر شما را کلاه بگذارند. نشانه هایی که باید به آن ها دقت کنید:

• فرمت غیر استاندارد: کد رهگیری واقعی همیشه ۱۳ رقمی است. اگر کدی که به شما داده می شود کمتر یا بیشتر از ۱۳ رقم است، یا حروف و علائم عجیبی دارد، احتمالاً جعلی است.
• عدم ثبت در سامانه ایران املاک: مهم ترین نشانه این است که کد رهگیری جعلی در سامانه iranamlaak.ir قابل استعلام نیست. هرگز به صرف دیدن یک کد روی برگه اعتماد نکنید؛ حتماً خودتان از طریق سامانه استعلام بگیرید.
• قراردادهای دست نویس بدون کد یا مهر دیجیتال: اگر به شما یک قولنامه یا اجاره نامه دست نویس بدون هیچ کد رهگیری یا مهر دیجیتال معتبر اتحادیه پیشنهاد شد، به شدت مشکوک شوید. معاملات معتبر باید از طریق سامانه و با چاپ قرارداد رسمی انجام شوند.
• عدم ارسال پیامک: اگر مشاور املاک گفت که کد رهگیری صادر شده اما پیامک آن برای شما نیامد (یا فقط برای یک طرف معامله آمد)، حتماً پیگیری کنید. پیامک کد رهگیری باید هم برای شما و هم برای طرف مقابل ارسال شود.
• ایراد در مهر دیجیتال: قراردادهای چاپی دارای کد رهگیری، مهر دیجیتال اتحادیه مشاوران املاک را هم دارند. این مهر باید واضح و خوانا باشد. مهرهای بی کیفیت یا مشکوک می توانند نشانه ای از جعل باشند.

[تصویر مقایسه ای: اینجا باید یک تصویر مقایسه ای قرار بگیرد. در یک سمت، یک بخش از قرارداد با کد رهگیری واقعی و مهر دیجیتال واضح و در سمت دیگر، یک تصویر از کد رهگیری جعلی (مثلاً با فرمت نادرست) یا یک قرارداد دست نویس بدون کد نمایش داده شود تا تفاوت ها به وضوح دیده شود.]

نکات مهم برای جلوگیری از کلاهبرداری

1. همیشه استعلام بگیرید: حتی اگر به مشاور املاک اعتماد کامل دارید، عادت کنید که بعد از دریافت کد رهگیری، حتماً خودتان آن را در سامانه ایران املاک استعلام کنید. این کار فقط چند دقیقه طول می کشد و خیالتان را راحت می کند.
2. با مشاوران املاک مجاز کار کنید: همیشه از بنگاه هایی که دارای پروانه کسب معتبر و تابلو مشخص هستند استفاده کنید. می توانید پروانه کسب آن ها را هم بررسی کنید.
3. همه اطلاعات را دقیق چک کنید: وقتی قرارداد چاپی را دریافت می کنید، تمام اطلاعات شخصی، مشخصات ملک و مبلغ قرارداد را با دقت با اطلاعاتی که خودتان می دانید و در مدارکتان هست، مقایسه کنید. حتی یک غلط املایی کوچک می تواند مشکل ساز باشد.
4. به پیامک کد رهگیری توجه کنید: همانطور که گفتیم، دریافت پیامک کد رهگیری برای هر دو طرف معامله الزامی است. اگر پیامکی دریافت نکردید، حتماً از مشاور املاک بخواهید تا مشکل را رفع کند.

یادتان باشد که در بازار املاک، هوشیاری و دقت شما، بهترین سرمایه و محافظ شماست. هیچ وقت برای انجام یک معامله مهم عجله نکنید و تمامی جوانب آن را با دقت بررسی کنید.

سوالات رایج درباره کد رهگیری املاک

خیلی از افراد وقتی صحبت از کد رهگیری می شود، سوالات مشترکی دارند. بیایید به چند تا از این سوالات پرتکرار پاسخ دهیم تا ابهاماتتان برطرف شود.

آیا معامله بدون کد رهگیری اعتبار قانونی دارد؟

از سال ۱۳۸۷ و با الزامی شدن کد رهگیری، معاملات عادی (مثل قولنامه یا اجاره نامه) که در دفاتر املاک تنظیم می شوند و کد رهگیری نداشته باشند، از نظر اتحادیه مشاوران املاک و در مراجع قضایی، فاقد اعتبار کافی هستند. به زبان ساده تر، اگر ملکی را بدون کد رهگیری خرید و فروش کنید یا اجاره بدهید، عملاً در برابر کلاهبرداری ها بی دفاعید و در صورت بروز مشکل، اثبات حقانیتتان بسیار سخت خواهد بود.

کد رهگیری برای چه مدت معتبر است؟

کد رهگیری پس از صدور، برای همان قرارداد خاص، مادام العمر معتبر است. یعنی تاریخ انقضا ندارد و تا زمانی که آن قرارداد به قوت خود باقی است، کد رهگیری نیز معتبر خواهد بود.

آیا برای اجاره های کوتاه مدت هم کد رهگیری لازم است؟

بله، برای هر نوع قرارداد اجاره، حتی برای اجاره های کوتاه مدت (مثلاً سه ماهه یا حتی چند روزه) و همچنین اجاره های با مبالغ کم، دریافت کد رهگیری الزامی است. قانون هیچ استثنایی برای مدت زمان یا مبلغ اجاره در این خصوص قائل نشده است.

اگر موجر یا فروشنده از ارائه کد رهگیری خودداری کند، چه باید کرد؟

این یک تخلف است. اگر طرف مقابل معامله یا مشاور املاک از ثبت قرارداد و ارائه کد رهگیری خودداری کند، شما حق دارید به اتحادیه مشاوران املاک شکایت کنید. همچنین می توانید با مراجعه به مراجع قضایی، الزام طرف مقابل به اخذ کد رهگیری را بخواهید، هرچند که بهتر است قبل از امضای قرارداد نهایی، از تمایل آن ها برای اخذ کد رهگیری اطمینان حاصل کنید.

آیا می توانم کد رهگیری را خودم و بدون مراجعه به بنگاه دریافت کنم؟

خیر، امکان دریافت کد رهگیری املاک به صورت شخصی و مستقیم توسط شما وجود ندارد. ثبت قرارداد و صدور کد رهگیری فقط از طریق سامانه ای انجام می شود که مشاوران املاک دارای مجوز صنفی به آن دسترسی دارند. این سامانه با نام کاربری و رمز عبور خاص صنفی، فقط در اختیار بنگاه های مجاز است.

کد رهگیری چه اطلاعاتی را فاش می کند؟

کد رهگیری اطلاعاتی مانند مشخصات کامل طرفین معامله (نام، نام خانوادگی، کد ملی)، مشخصات دقیق ملک (آدرس، پلاک ثبتی، متراژ)، نوع معامله (مبایعه نامه یا اجاره نامه) و تاریخ انجام معامله را در سامانه ثبت می کند. اطلاعات مالی شخصی و حساب های بانکی شما فاش نمی شود. هدف اصلی آن، شفافیت معامله ملکی است.

آیا کد رهگیری جایگزین سند رسمی است؟

خیر، کد رهگیری جایگزین سند رسمی ملک نیست. سند رسمی، مهم ترین و بالاترین مدرک مالکیت است که در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود. کد رهگیری، فقط به قولنامه ها و اجاره نامه های عادی که در بنگاه های املاک تنظیم می شوند، اعتبار قانونی می بخشد و آن ها را در سامانه کشوری ثبت می کند. بعد از تنظیم مبایعه نامه با کد رهگیری، طرفین همچنان موظف هستند برای انتقال قطعی مالکیت به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و سند رسمی ملک را به نام خریدار منتقل کنند.

کد رهگیری مثل یک چتر نجات است که در مسیر پرپیچ و خم معاملات ملکی، شما را از باران مشکلات احتمالی حفظ می کند.

نتیجه گیری

همانطور که با هم دیدیم، کد رهگیری املاک نه تنها یک عدد ساده روی برگه قرارداد نیست، بلکه یک ابزار قدرتمند و حیاتی برای امنیت و شفافیت در تمام معاملات ملکی ماست. از خرید و فروش خانه گرفته تا رهن و اجاره، این کد ۱۳ رقمی مثل یک نگهبان هوشیار، از حق و حقوق شما محافظت می کند و جلوی بسیاری از کلاهبرداری ها و سوءاستفاده ها را می گیرد.

یادتان باشد که دانستن مفهوم این کد، اهمیتش، نحوه دریافتش، مدارک لازم برای آن و از همه مهم تر، چگونگی استعلام و تشخیص نمونه کد رهگیری املاک واقعی از جعلی، سرمایه ای بزرگ برای شما در بازار مسکن است. در معاملات ملکی، آگاهی و دقت، حرف اول را می زند. پس همیشه مطمئن شوید که قراردادتان کد رهگیری معتبر دارد و خودتان هم برای اطمینان بیشتر، آن را استعلام کنید.

با رعایت این نکات ساده اما مهم، می توانید با خیال راحت تری قدم در دنیای معاملات ملکی بگذارید و از اینکه سرمایه و آینده تان در یک بستر امن و شفاف قرار گرفته، لذت ببرید. اگر باز هم سوالی داشتید یا نیاز به مشورت تخصصی پیدا کردید، حتماً با افراد آگاه و متخصص در این زمینه مشورت کنید.