خلاصه آخرین برگزیده (عباس یرفی) | زندگی پیامبر اسلام (ص)

خلاصه آخرین برگزیده (عباس یرفی) | زندگی پیامبر اسلام (ص)

خلاصه کتاب آخرین برگزیده: برگرفته از زندگی واقعی پیامبر اسلام (ص) ( نویسنده عباس یرفی )

کتاب «آخرین برگزیده» نوشته عباس یرفی، یک گنجینه واقعی برای آشنایی با زندگی پیامبر مهربانی ها، حضرت محمد (ص) هست. این کتاب مثل یک سفر جذاب و دلنشین به دل تاریخ، ما رو با خودش می بره تا از نزدیک با تمام جزئیات زندگی پیامبر اسلام آشنا بشیم و بفهمیم چطور ایشون تونستن با منش و اخلاقشون، دنیایی رو متحول کنن. اگه دنبال یه خلاصه کامل و حسابی از این کتاب هستین، جای درستی اومدین.

راستش را بخواهید، وقتی حرف از زندگی پیامبر اکرم (ص) میشه، خیلی ها ممکنه فکر کنن که این موضوع فقط مخصوص مورخان یا افراد متخصص حوزه دینه. اما کتاب «آخرین برگزیده» اصلاً این طور نیست! عباس یرفی با قلمی شیوا و روایتی داستانی، کاری کرده که خوندن زندگی ایشون برای همه، از نوجوون ها گرفته تا بزرگسال ها، شیرین و ملموس بشه. این کتاب نه فقط یه تاریخ نگاری خشکه، بلکه بیشتر شبیه به یه زندگی نامه هیجان انگیزه که از تولد تا رحلت پیامبر، شما رو غرق اتفاقات می کنه. ما در این مقاله می خوایم یه جوری این کتاب رو براتون خلاصه و تحلیل کنیم که هم یه دید کلی پیدا کنید، هم حس کنید که بخشی از صفحاتش رو ورق زدید و هم اگه دلتون خواست، برید سراغ اصل کتاب و بیشتر ازش لذت ببرید. پس اگه آماده اید، بیاید با هم وارد دنیای «آخرین برگزیده» بشیم.

آشنایی با نویسنده: عباس یرفی و دیدگاه او

اول از همه بریم سراغ نویسنده این اثر ارزشمند، یعنی آقای عباس یرفی. راستش، اطلاعات عمومی زیادی از سوابق ایشون در دسترس نیست، اما چیزی که واضحه، اینه که ایشون با یه دیدگاه خاص و متفاوت سراغ نوشتن زندگی پیامبر (ص) رفتن. هدف یرفی این نبوده که فقط یه سری تاریخ و وقایع رو پشت سر هم ردیف کنه، نه! ایشون سعی کردن یه روایت «واقعی» و «انسانی» از زندگی پیامبر ارائه بدن. می دونید، ما گاهی اوقات اونقدر پیامبران رو توی مقام های بالا و الهی تصور می کنیم که فراموش می کنیم اون ها هم انسان هایی بودن که روی زمین راه می رفتن، با چالش ها روبرو می شدن، شادی ها و غم ها رو تجربه می کردن و مثل بقیه آدما زندگی می کردن.

عباس یرفی دقیقاً روی همین «جنبه های انسانی» زوم کرده. ایشون کاری کرده که شما وقتی کتاب رو می خونید، حس کنید دارید با خود حضرت محمد (ص) قدم می زنید، باهاشون درد دل می کنید، از اخلاق و منش شون درس می گیرید. ایشون خیلی ماهرانه صبر، مهربانی، شجاعت، حکمت و تمام ویژگی های اخلاقی پیامبر رو برجسته کرده، طوری که داستان زندگی ایشون دیگه یه روایت خشک تاریخی نیست، بلکه میشه یه الگوی عملی برای زندگی خودمون. به نظرم این بزرگترین هنر نویسنده است که تونسته سیره نبوی رو این قدر ملموس و نزدیک به زندگی روزمره ما کنه.

خلاصه کلی محتوای کتاب: از تولد تا رحلت

خب، حالا که با رویکرد نویسنده آشنا شدیم، بیاین یه نگاه کلی به محتوای کتاب «آخرین برگزیده» بندازیم. این کتاب از همون شروع، شما رو غافلگیر می کنه. نویسنده روایت رو از پیش از تولد پیامبر (ص) شروع می کنه و تمام وقایع رو تا لحظه رحلت ایشون، با یه سیر زمانی منظم و دقیق، اما با یه زبان خیلی شیرین و داستانی، پیش می بره. فکر نکنید قراره با یه کتاب درسی خشک و خسته کننده روبرو بشید؛ اصلاً!

کتاب، زندگی پیامبر رو در بستر تاریخ اسلام روایت می کنه، اما این روایت یه تاریخ صرف نیست. عباس یرفی انگار داره یه رمان هیجان انگیز برامون تعریف می کنه. اونقدر شیوه نگارشش ساده، روان و داستانیه که برای هر کسی با هر سطح سوادی جذابه. شما به راحتی می تونید با شخصیت ها و اتفاقات ارتباط برقرار کنید و خودتون رو وسط اون وقایع تاریخی ببینید. از شگفتی های تولد پیامبر و دوران کودکی شون گرفته، تا جوانی، ازدواج با حضرت خدیجه (س)، بعثت، سختی های دوران مکه، هجرت به مدینه و پایه گذاری حکومت اسلامی، جنگ های سرنوشت ساز و مهم، صلح های راهبردی و در نهایت، رحلت ایشون، همه و همه با جزئیات جذاب و روایتی شیوا توضیح داده شده.

خلاصه که این کتاب یه جورایی مثل یه مستندِ صمیمی از زندگی پیامبر (ص) می مونه که به جای تصاویر، با کلمات، شما رو جذب خودش می کنه. واقعاً ارزش خوندن رو داره تا بدونید چطور آخرین فرستاده خدا، با تمام سختی ها و چالش ها روبرو شد و تونست یه تمدن بزرگ رو پایه ریزی کنه.

فصول برجسته و نقاط عطف کلیدی در کتاب

بیاین حالا کمی دقیق تر بشیم و ببینیم کتاب «آخرین برگزیده» چطور به نقاط عطف زندگی پیامبر (ص) می پردازه و چه درس هایی رو از لابه لای این وقایع بیرون می کشه. این بخش، قلب اصلی خلاصه ماست و بهتون کمک می کنه بفهمید چه موضوعاتی توی کتاب برجسته شدن.

دوران پیش از رسالت و بعثت

کتاب با شرح تولد پیامبر اکرم (ص) شروع می شه و به شگفتی هایی که همراه با این تولد بود، اشاره می کنه. عباس یرفی دوران کودکی و نوجوانی ایشون رو طوری روایت می کنه که خواننده حس می کنه داره یه فیلم تاریخی می بینه. ما با شخصیت «امین» پیامبر آشنا می شیم که قبل از بعثت، مردم مکه اونقدر بهش اعتماد داشتن که لقب «محمد امین» رو بهش داده بودن. این بخش از کتاب به ما نشون می ده که چطور پیامبر (ص) از همون ابتدا، یه شخصیتی متفاوت و مورد اعتماد بودن. بعد به ماجرای ازدواج ایشون با حضرت خدیجه (س) می رسیم که خودش یه داستان پر از عشقه و نشون می ده حضرت خدیجه (س) چطور یار و یاور پیامبر در سخت ترین لحظات بودن.

و بعد، نوبت به مهم ترین واقعه می رسه: بعثت و نزول اولین وحی در غار حرا. کتاب این لحظه رو با جزئیات و هیجان خاصی روایت می کنه. حس می کنید دارید اون لحظه تاریخی رو تجربه می کنید که جبرئیل بر پیامبر نازل می شه و ایشون مأمور به رسالت می شن. این بخش نشون می ده که چقدر این اتفاق برای پیامبر بزرگ و تکان دهنده بوده و چطور زندگی ایشون رو زیر و رو کرده.

آغاز دعوت و سختی های مکه

بعد از بعثت، نوبت به دعوت پنهانی و سپس آشکار می رسه. عباس یرفی خیلی خوب سختی هایی رو که پیامبر (ص) و یاران اندک شون در مکه تحمل کردن، به تصویر می کشه. می فهمیم که قریش چطور با آزار و اذیت و تمسخر سعی می کردن جلوی این حرکت رو بگیرن، اما پیامبر (ص) و یارانشون با چه استقامتی روی حرف حقشون می موندن.

ماجرای مهاجرت به حبشه و اهمیت اون، یکی از نقاط کلیدی این بخش از کتابه. این مهاجرت نشون می ده که چقدر اوضاع در مکه برای مسلمون ها سخت بوده و چطور پیامبر (ص) به فکر نجات جون یارانش بودن. بعد هم به پیمان ظالمانه «شعب ابی طالب» می رسیم که قریش، پیامبر و بنی هاشم رو تحریم اقتصادی و اجتماعی کردن. این بخش از کتاب واقعاً قلب آدم رو به درد میاره و نشون می ده چقدر ایمان و صبر پیامبر (ص) و یارانشون قوی بوده.

هجرت به مدینه و پایه گذاری حکومت اسلامی

مهم ترین اتفاقی که مسیر اسلام رو تغییر داد، هجرت به مدینه بود. کتاب «آخرین برگزیده» این هجرت رو نه فقط به عنوان یه جابه جایی مکانی، بلکه به عنوان شروع یه مرحله جدید و ساخت یه جامعه اسلامی نمونه نشون می ده. می فهمیم که چطور پیامبر (ص) بعد از ورود به مدینه، اول از همه به فکر ساختن مسجد و ایجاد «پیمان برادری» بین مهاجرین و انصار بودن.

بعد هم ماجرای «میثاق مدینه» رو داریم که یه سند تاریخی مهم برای حقوق شهروندی و همزیستی مسالمت آمیز بین گروه های مختلف بود. این کتاب نشون می ده که پیامبر (ص) چقدر در کارهای اجتماعی و اقتصادی دانا بودن و چطور با اصلاحات اولیه، تونستن یه جامعه نوپا رو از صفر بسازن و اون رو به سمت پیشرفت ببرن.

نبردهای سرنوشت ساز و دفاع از اسلام

بعد از پایه گذاری جامعه، مسلمون ها برای دفاع از خودشون و دینشون، مجبور به ورود به نبردهای بزرگی شدن. عباس یرفی خیلی دقیق و با جزئیات این نبردها رو روایت می کنه و درس های هر کدوم رو برامون روشن می کنه.

جنگ بدر

«آخرین برگزیده» جنگ بدر رو به عنوان اولین برخورد نظامی بزرگ بین مسلمانان و قریش، خیلی خوب شرح می ده. کتاب نشون می ده که چطور با وجود کم بودن نفرات و تجهیزات مسلمون ها، به لطف ایمان و شجاعت پیامبر (ص) و یارانشون، یه پیروزی بزرگ رقم خورد. از نگاه کتاب، بدر فقط یه جنگ نیست، بلکه یه درس بزرگه درباره توکل و ایستادگی.

جنگ احد

بعد از بدر، نوبت به جنگ احد می رسه. این جنگ، هم از نظر هیجان و هم از نظر درس هایی که داره، خیلی مهمه. کتاب توضیح می ده که چطور به خاطر بی انضباطی عده ای از تیراندازها، شکست بزرگی به مسلمون ها وارد شد و حتی پیامبر (ص) هم زخمی شدن. از نگاه یرفی، احد یادآور اینه که حتی اگه توکل داشته باشی، بی نظمی و سرپیچی از دستورات می تونه نتیجه رو عوض کنه و درس های تلخی به همراه داشته باشه.

وقایع میانی: رجیع، بئر معونه

بین جنگ های بزرگ، اتفاقات کوچیک تری هم افتاد که هر کدوم اهمیت خودشون رو داشتن. کتاب به ماجرای «رجیع» و «بئر معونه» اشاره می کنه. این ها حوادث دردناکی بودن که در اون ها عده ای از یاران پیامبر (ص) به شهادت رسیدن یا اسیر شدن. این بخش ها نشون می ده که مسیر دعوت به اسلام چقدر پر از تله و خطر بوده و پیامبر (ص) و مسلمون ها چقدر در معرض توطئه های دشمنان قرار داشتن.

جنگ احزاب (خندق)

یکی از استراتژیک ترین و نفس گیرترین جنگ ها، جنگ احزاب (خندق) بود. «آخرین برگزیده» این جنگ رو با تمام جزئیاتش، از اتحاد دشمنان اسلام گرفته تا ایده حفر خندق توسط سلمان فارسی و مقاومت جانانه مسلمون ها، روایت می کنه. کتاب نشون می ده که چطور این جنگ، با یه پیروزی معجزه آسا برای مسلمون ها تموم شد و نشانه کمک های غیبی بود. این قسمت از کتاب حسابی هیجان انگیزه و نشون دهنده اوج استراتژی و توکل پیامبر (ص) هست.

صلح، دعوت جهانی و فتح مکه

بعد از نبردها، دوران صلح و گسترش اسلام فرامی رسه.

صلح حدیبیه

به نظرم یکی از درخشان ترین بخش های کتاب، جاییه که درباره صلح حدیبیه حرف می زنه. در نگاه اول، این صلح شاید به ضرر مسلمون ها به نظر می رسید، اما عباس یرفی خیلی خوب توضیح می ده که چطور این صلح، یه حرکت استراتژیک و بلندمدت بود که در نهایت به گسترش اسلام و فتح مکه منجر شد. این صلح، نشون دهنده حکمت و دوراندیشی پیامبر (ص) در مواجهه با دشمنان بود و به قول معروف، «صلح حدیبیه کلید فتح مکه بود».

نامه های پیامبر به پادشاهان و دعوت به اسلام

بعد از حدیبیه، پیامبر (ص) نامه هایی رو برای پادشاهان و حاکمان کشورهای مختلف فرستادن و اون ها رو به اسلام دعوت کردن. کتاب به این مرحله مهم از رسالت پیامبر (ص) اشاره می کنه و نشون می ده که چطور دعوت اسلام، از مرزهای عربستان فراتر رفت و جهانی شد. این بخش نشون می ده که دیدگاه پیامبر چقدر وسیع و جهانی بود.

فتح مکه

و بالاخره، نوبت به فتح مکه می رسه. این لحظه، اوج داستانه. کتاب روایت می کنه که چطور پیامبر (ص) پیروزمندانه وارد مکه می شن، اما نه با شمشیر و خونریزی، بلکه با عفو عمومی و مهربانی. این واقعه، نماد گذشت و اخلاق والای پیامبر (ص) هست که دشمنان دیرینه رو بخشیدن و دل ها رو تسخیر کردن. واقعاً این بخش از کتاب الهام بخشه و نشون می ده که اسلام دین مهربانی و صلح هست.

جنگ حنین

کتاب به جنگ حنین هم اشاره می کنه که بعد از فتح مکه اتفاق افتاد. این جنگ یه جورایی تلنگر بود که حتی بعد از پیروزی های بزرگ هم، غرور و خودبزرگ بینی می تونه خطرناک باشه و باید همیشه به خدا توکل کرد.

سال های پایانی و اتمام رسالت

در بخش های پایانی کتاب، به وقایع مهمی مثل حجة الوداع و خطبه تاریخی پیامبر (ص) اشاره می شه. این خطبه مثل وصیت نامه پیامبر (ص) بود که در اون تمام اصول اخلاقی و انسانی اسلام رو تکرار کردن. «آخرین برگزیده» اهمیت این خطبه رو برای ما روشن می کنه.

بعد از اون، ماجرای غدیر خم روایت می شه که در اون پیامبر (ص) حضرت علی (ع) رو به جانشینی خودشون معرفی کردن. این واقعه هم از نقاط کلیدی تاریخ اسلامه که عباس یرفی به اون می پردازه.

و در نهایت، کتاب به لحظه رحلت پیامبر اکرم (ص) می رسه. نویسنده خیلی تأثیرگذار این لحظه رو به تصویر می کشه و غم و اندوهی که جامعه اسلامی رو فرا گرفت، بازگو می کنه. این بخش پایانی کتاب، نه فقط یه پایان برای یه زندگی، بلکه نشون دهنده آغاز یه راه جدیده که پیامبر (ص) برای امتش باقی گذاشتن.

تحلیل ویژگی های منحصر به فرد آخرین برگزیده

اگه بخوام بگم چی این کتاب رو از بقیه کتاب های زندگی پیامبر متمایز می کنه، باید به چند تا ویژگی کلیدی اشاره کنم که عباس یرفی خیلی خوب از پسشون براومده.

روایت داستانی و جذاب

اولیش، همین روایت داستانی و جذاب کتابه. همون طور که قبلاً گفتم، نویسنده وقایع تاریخی رو جوری زنده و پویا تعریف می کنه که شما اصلاً حس نمی کنید دارید یه کتاب تاریخی می خونید. انگار نشسته اید پای یه قصه گوی ماهر و دارید داستان زندگی بزرگترین انسان تاریخ رو می شنوید. این باعث میشه که حتی اگه از تاریخ خوشتون نمیاد، این کتاب شما رو جذب خودش کنه. این نوع روایت، وقایع رو از حالت خشک و بی روح درمیاره و بهشون جون میده.

تمرکز بر ابعاد اخلاقی و انسانی پیامبر (ص)

یکی از قوی ترین نقاط «آخرین برگزیده»، تمرکزش روی ابعاد اخلاقی و انسانی پیامبر (ص) هست. این کتاب نشون می ده که پیامبر (ص) فقط یه رهبر یا نبی نبودن، بلکه یه انسان کامل بودن با تمام ویژگی های والای انسانی. بیاین به اون داستان معروف مرد یهودی که رقبا هم بهش اشاره کرده بودن، ولی اینجا می خوایم کمی بیشتر بازش کنیم.

یه روز پیامبر (ص) داشتن از یه کوچه رد می شدن، می دونستن که یه مرد یهودی هست که هر روز عادت داره از پشت بوم خونه اش خاکستر بریزه رو سر مبارک ایشون. اما اون روز، خبری از خاکستر نبود. پیامبر (ص) که دیدن خاکستر نریخت، به جای اینکه خوشحال بشن یا بی تفاوت رد بشن، نگران شدن! رفتن سراغ همسایه ها و جویای حال مرد یهودی شدن. همسایه ها گفتن مرد یهودی مریض شده و افتاده گوشه خونه. اصلاً فکرشو بکنید! کسی که این قدر بهت آزار رسونده، وقتی خبری ازش نیست، تو نگرانش بشی و بری عیادتش! پیامبر (ص) فوراً رفتن به عیادت اون مرد. این ماجرا نشون می ده که ایشون چقدر مهربان، با گذشت و بزرگ منش بودن و چقدر دوست داشتن حتی دشمنانشون هم هدایت بشن. این کتاب پر از این مثال هاست که صبر، مهربانی، شجاعت، حکمت و تمام اخلاق نیکوی پیامبر رو به زیبایی به تصویر می کشه. این جنبه ها باعث می شه ما حس کنیم پیامبر (ص) نزدیک تر به ما هستن و می تونیم از ایشون الگو بگیریم.

زبان ساده و قابل فهم

اینکه کتاب زبان ساده و قابل فهمی داره، یه نکته خیلی مثبته. از اصطلاحات پیچیده و قلمبه سلمبه خبری نیست. هر کسی با هر سطح سوادی می تونه کتاب رو بخونه و ازش لذت ببره. این ویژگی باعث میشه «آخرین برگزیده» برای عموم مردم و حتی برای کسانی که تازه می خوان با زندگی پیامبر (ص) آشنا بشن، یه انتخاب عالی باشه.

جامعیت نسبی در پوشش وقایع کلیدی زندگی پیامبر

با اینکه کتاب حجم زیادی نداره، اما تونسته جامعیت نسبی خوبی در پوشش وقایع کلیدی زندگی پیامبر (ص) داشته باشه. یعنی شما از تولد تا رحلت، با مهم ترین اتفاقات آشنا می شید و یه دید کلی و کامل از سیر زندگی ایشون پیدا می کنید. این جامعیت نسبی باعث می شه بدون اینکه لازم باشه چندین کتاب قطور بخونید، یه شناخت مناسب از سیره نبوی پیدا کنید.

این کتاب برای چه کسانی ضروری است؟

شاید بپرسید خب این همه گفتید، حالا این کتاب به درد کی می خوره؟ راستش را بخواهید، «آخرین برگزیده» برای طیف وسیعی از افراد می تونه خیلی مفید و ضروری باشه. بیاین با هم ببینیم:

  • برای نوجوون ها و جوون ها: اگه نوجوون یا جوونی دارید که می خواید با زندگی پیامبر (ص) آشناش کنید، این کتاب یه نقطه شروع عالیه. زبان ساده و داستان گونه اش اون ها رو جذب می کنه و از خشکی های تاریخ دور نگه می داره.
  • برای والدینی که می خوان فرزندانشون رو آشنا کنن: اگه پدر و مادر هستید و دوست دارید فرزندانتون رو با اخلاق و منش پیامبر (ص) آشنا کنید، این کتاب یه ابزار فوق العاده است که می تونه راهنماتون باشه.
  • برای افرادی که دنبال یه مرور سریع و مفید از تاریخ اسلام هستن: اگه وقت زیادی ندارید اما می خواید یه جمع بندی کلی از وقایع مهم تاریخ اسلام و زندگی پیامبر (ص) داشته باشید، این کتاب دقیقاً همونیه که دنبالش می گردید.
  • برای کسانی که علاقه مند به ادبیات تاریخی با رویکرد داستانی هستن: اگه از اون دسته آدم ها هستید که داستان خوانی رو به تاریخ خوانی خشک ترجیح می دید، این کتاب با سبک روایی اش حسابی به دلتون می شینه.
  • برای علاقه مندان به فهم عمیق تر از اخلاق و منش پیامبر (ص): اگه دوست دارید اخلاق و رفتار پیامبر (ص) رو در موقعیت های مختلف زندگی درک کنید و از ایشون درس بگیرید، این کتاب با تأکید بر جنبه های اخلاقی و انسانی، خیلی بهتون کمک می کنه.

خلاصه که اگه دنبال یه راه ساده، جذاب و عمیق برای آشنایی با زندگی پیامبر اسلام هستید، این کتاب رو از دست ندید!

نتیجه گیری: چرا آخرین برگزیده خواندنی است؟

خب، به پایان سفرمون در دنیای «آخرین برگزیده» رسیدیم. اگه بخوایم یه جمع بندی نهایی از این کتاب داشته باشیم، باید بگم که «آخرین برگزیده» عباس یرفی، نه فقط یه کتاب تاریخیه، بلکه یه درس نامه ی تمام عیار از زندگی، اخلاق و انسانیت هست. نویسنده با یه قلم خاص و نگاهی نو، کاری کرده که زندگی پیامبر اکرم (ص) از حالت یه سری واقعه تاریخی صرف خارج بشه و تبدیل به یه الگوی زنده و ملموس برای زندگی امروزی ما بشه.

پیام اصلی این کتاب اینه که زندگی پیامبر (ص) پر از درس هاییه که می تونیم در هر لحظه از زندگیمون به کار ببریم. از صبر و استقامت ایشون در برابر آزارها، تا حکمت و دوراندیشی شون در صلح حدیبیه، و مهربانی بی حدشون در فتح مکه، همه و همه نشون می ده که ایشون واقعاً «آخرین برگزیده» بودن و زندگی شون چراغ راه ماست. این کتاب به ما یادآوری می کنه که چطور می تونیم با اخلاق نیکو، گذشت، توکل و پایداری در راه حق، حتی در سخت ترین شرایط هم سربلند باشیم.

«آخرین برگزیده» یه جورایی مثل یه دوست خوب می مونه که میاد و داستان بزرگترین زندگی تاریخ رو برات با زبون خودش تعریف می کنه و کاری می کنه که از خوندنش سیر نشی. اگه دنبال یه کتاب هستید که هم آموزنده باشه، هم جذاب و هم بهتون آرامش بده، شک نکنید که این کتاب همون چیزیه که نیاز دارید.

برای مطالعه کامل این اثر ارزشمند و غرق شدن در دنیای جذاب زندگی پیامبر اسلام (ص)، می توانید کتاب را از فروشگاه های معتبر تهیه کنید: کتابراه، طاقچه، فیدیبو، کتابیوم و سایر فروشگاه های کتاب معتبر.

آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "خلاصه آخرین برگزیده (عباس یرفی) | زندگی پیامبر اسلام (ص)" هستید؟ با کلیک بر روی کتاب، ممکن است در این موضوع، مطالب مرتبط دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "خلاصه آخرین برگزیده (عباس یرفی) | زندگی پیامبر اسلام (ص)"، کلیک کنید.

نوشته های مشابه