8 هزار سال هنر سفال ایران زنده مانده است/ ضرورت استفاده از ظرفیت موزۀ ملی برای نمایش هنر نقاشی روی سفال

گفت وگوی اسمارت تیم با «نرگس ممبینی»، هنرمند رشته نقاشی روی سفال؛

نرگس ممبینی، هنرمند رشته نقاشی بر روی سفال می گوید: ما تا به امروز توانسته ایم 8 هزار سال هنر سفال ایران را زنده نگاه داریم و در بخش کارآفرینی نیز گام های موثری برداریم، این موضوع می تواند بستری باشد تا فضایی در موزۀ ملی به این هنر اختصاص یابد.

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری اسمارت تیم، تاریخ و تمدن بسیار بزرگ و وسیع ایران زمین، با طول و عرضی به پهنای هزاران سال، یکی از مهم ترین بستر ها برای خلق آثار جاودانۀ هنری است. هنر سفالگری و به تبع آن، نقاشی بر روی سفال، نظر به این که ریشه ای به وسعت تاریخ ایران زمین دارد و در روزگار ما نیز، هستند کسانی که در این زمینه به خلق اثر می پردازند، آن گونه که باید مورد توجه رسانه ها و مخاطبن قرار نگرفته است.

گفت وگوی پیش رو، گپ وگفت صمیمانه اسمارت تیم با «نرگس مُمبینی»، هنرمند فعال در رشتۀ نقاشی و نگارگری بر روی سفال است که مشروح آن را می خوانیم:

از دوران کودکی به سفالگری علاقه داشتم

مُمبنی، کارشناس ارشد باستان شناسی در گرایش تاریخی با بیان این نکته که از کودکی همواره به هنر سفالگری علاقه داشته است، گفت: «من از زمانی که 3 یا 4 ساله بودم، با گِل بازی می کردم و زمانی که در کوچه بازی می کردم، خصوصاً در فصل زمستان و زمانی که مقداری باران می بارید و از بارش باران گِل تولید می شد، این گِل ها را بر می داشتم و با همان به ساخت ظرف و ظروف می پرداختم، بنابراین هنر سفالگری، به دوران خردسالی و بچگی من باز می گردد، اما به صورت جدی، وقتی علاقه مند به این هنر شدم که در دوران ابتدایی وارد مدرسه شده بودم.»

وی در ادامه، با اشاره به این نکته که در سال سوم ابتدایی علاقه او به این هنر بیشتر شده و به راحتی با گل کار می کرده ، افزود: «من از همان ابتدا فعالیت خود را با نقاشی آغاز کردم و در همان روز های بچگی با همۀ تکنیک ها کار کرده بودم و چون پدرم، آموزش وپرورشی بود و علاقۀ زیادی به هنر داشت، به همین علت، مرا نیز به هنر تشویق می کرد.»

ممبینی که نقاشی را در رشته های آبرنگ، گواش، ویترای و دیگر تکنیک ها دنبال کرده و ادامه داده است و مقام های مختلفی را در دوران تحصیل کسب کرده است، ادامه داد: «من برای نخستین بار، نقش مایه های باستانی را بر روی کاغذی به نام کاغذ «اشتنباخ» کشیدم که هنرمندان گروه گرافیک، نقاشی ها و طرح های خاصی را روی آن پیاده می کنند و همین جام «شوشان» که به آن علاقه دارم، آن را عاشقانه دوست دارم و متعلق به جنوب غرب ایران است، به هزارۀ چهارم قبل از میلاد باز می گردد، من بار ها و بارها، این اثر را نقاشی کردم و برای نخستین بار نیز، همین «بز شوشان» را روی کاغذ کشیدم و بسیار حس خوبی به من داد.»

علاقه مندان به نگارگری بر روی سفال پیشینۀ تاریخی فلات ایران را بشناسند

ممبینی، در بخشی دیگر از این گفت وگو، با اذعان به این امر که کسانی که می خواهند به صورت حرفه ای وارد این هنر شوند، در ابتدای راه می بایست یک پیشینۀ تاریخی در خصوص تاریخ ایران و تاریخ فلات ایران داشته باشند، یادآور شد: «کسانی که می خواهند به این هنر وارد شوند، می بایست کتب تاریخی ادوار مختلف را مطالعه کنند و باید گفت که اگر کسی بخواهد فعالیت در این زمینه را آغاز کند، باید به سراغ اساتیدی برود تا بتوانند پیشینۀ سفالگری در فلات ایران و دوره های تاریخی در کشور را برای آنان توضیح بدهند و پس از آن، وارد حوزۀ مباحث تاریخی می شوند، اما من به عزیزان علاقه مند توصیه می کنم تا در این زمینه مطالعه داشته باشند و از کلاس های آموزشی استفاده کنند.»

هنرمند می تواند ذوق درونی خویش را به نمایش بگذارد

ممبینی، با بیان اینکه هر چیزی که شخص بتواند بیافریند، هنر نام دارد و در این مسیر، اثر تولید شده بر اساس ذوق، سلیقه، استعداد و خلاقیتی که یک انسان دارد، می تواند درجه بندی شود و خود را بهتر و بیشتر نشان بدهد، افزود: «هنر و هنرمند به طور مستقیم با یکدیگر در ارتباط هستند و هنرمند نیز کسی است که می تواند ذوق و خلاقیت درونی خویش را در موضوعات مختلف و با استفاده از مواد و متریال مختلف بیان کند.»

این هنرمند رشتۀ نقاشی بر روی سفال، با بیان این که هر هنرمند در هر رشته ای دست به تولید اثری متفاوت می زند و مثلاً همان حسی را که او بر روی سفال پیاده می کند، یک هنرمند رشتۀ موسیقی با تکیه بر تار و یا گیتار خویش در یک قطعۀ موسیقی به نمایش می گذارد و یا ساز جدیدی می نوازد، ادامه داد: «تخصص من نقاشی بر روی سفال است و من معمولاً نقوش باستانی را بر روی سفال پیاده می کنم و از آنها ایده می گیرم و این، در نهایت طراحی و خلاقیت من است که می تواند اثر را، متفاوت تر از نقش و اثری که از دوران باستان از آن ایده می گیرم، به یک هنرمند خوب و خلاق مبدل سازد و اسم یک هنرمند را بر روی من بگذارد، والا اگر من در آثار خویش بخواهم از آثار دیگر هنرمندان اعصار و دوره های پیش کپی کنم، در عین این که اثر من، اثری زیبا محسوب می شود، اما یک اثر هنری به حساب نمی آید.»

وی هنرمند را شخصی برشمرد که بتواند خلاقیت و ایدۀ ذهنی خویش را بر روی هر ماده ای پیاده کند و با تاکید بر این موضوع که یک هنرمند، زمانی به جاودانگی می رسد که بتواند آن آفرینش را انجام دهد و بتواند یک برند را به نام خود ثبت کند و حس می کند که ثبت هنر به نام خویش می تواند اوج جاودانگی کار یک هنمرند باشد، اضافه کرد: «من تا به امروز توانستم شخصاً و با هزینۀ شخصی و در حوزۀ آموزش، در بخشی با کمک های مسیولین نیاز های خویش را برطرف کنم، حال آن که نیاز های بسیاری در حوزۀ رشتۀ نقاشی روی سفال وجود دارد که می بایست مورد توجه مسیولین قرار بگیرد.»

باید ظرفیت های بی نظیر تاریخی-هنری فلات ایران را به جهانیان نمایش بدهیم

ممبینی، با تاکید بر این امر که او، به عنوان کسی که نقش مایه های باستانی ایران را پس از گذشت هزاران سال از ترسیم مورد بررسی و ارزیابی قرار داده است و برای او بسیار مهم است که مفاهیم موجود در این نقش مایه ها پا را فراتر از مرز های ایران بگذارند، اظهار داشت: «من باید تلاش کنم تا هنری را که با تلاش بسیار، موفق شدم آن را زنده کنم، به همۀ جهانیان نشان بدهم تا بتوانیم بگوییم که هنر ایران زمین، تا چه اندازه بزرگ و ارزشمند است و این موضوع، یکی از گام های مهمی است که من، در این رشته به عنوان یک نیاز می شناسم و دوست دارم که این گام مهم را با کمک مسیولین بردارم.»

وی با اظهار تمایل در این زمینه که علاقه دارد نقوش باستانی که بر روی ظروف مصرفی ایجاد می شوند، به خارج از کشور صادر کند و یا حتی بتواند با برگزاری نمایشگاه های مختلف در دیگر کشور ها به نمایش بگذارد، تصریح کرد: «این موضوع یکی از مهم ترین نیاز های من در حوزۀ هنر نقاشی روی سفال است که هنوز برآورده نشده است، اما در صدد پیگیری آن هستم تا بتوان با همکاری و حمایت مسیولین، آن را به سرانجام برسانم.»

از ظرفیت موزۀ ملی برای ارایۀ هنر نقاشی روی سفال استفاده کنید

این هنرمند رشتۀ نقاشی بر روی سفال، ضمن ابراز خرسندی از این امر که امروز صنایع دستی با نگاهی خاص در سطح وزارتی مورد توجه قرار گرفته است، اضافه کرد: «امروز حمایت های بسیار خوبی در حوزۀ صنایع دستی از هنرمندان انجام می شود و باید گفت که  هنرمند بسیار کمی در حوزۀ نقاشی بر روی سفال در کشور به فعالیت می پردازند و باید با توجه به این که ما، تا به امروز توانسته ایم 8 هزار سال هنر سفال ایران را زنده نگاه داریم و توانسته ایم در بخش کارآفرینی نیز گام های موثری برداریم، این موضوع می تواند بستری باشد تا فضایی در موزۀ ملی به این هنر اختصاص یابد و باید خطاب به وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بگویم که می توانید از ظرفیت های موجود در موزۀ ملی ایران، برای ارایۀ هنر نقاشی روی سفال به علاقه مندان و مخاطبان استفاده کنید.»

وی ضمن تاکید بر این موضوع که در چنین شرایطی، علاقه مندان به هنر می توانند اصل اثر و اثر بازآفرینی شده از روی اثر را در کنار هم ببینند، اظهار داشت: «در گردهمایی های بزرگ باستان شناسی و یا بازدید های مختلفی که مردم از شهر های مختلف دارند، می توان از ظرفیت موجود برای معرفی هنر نگارگری بر روی سفال استفاده کنند.»