فرصت کوتاه برای رشد جمعیت
داده های جمعیتی وضعیت مناسبی را برای ایران پیش بینی نمی کند. اگر میزان باروری در کشور به میزان 1.6 باشد، کشور در سال 1430 به سقف جمعیتی می رسد و بعد از آن جمعیت کشور کاهش پیدا می کند. سقف جمعیت ایران در این سال 93 میلیون و 600 هزار نفر خواهد شد.
به گزارش اسمارت تیم، به نقل از جام جم، با توجه به این که در سال های اخیر شاهد کاهش نرخ باروری نیز هستیم، این نرخ به 1.3خواهد رسید و جمعیت به 90 میلیون نفر می رسد و پس از آن کشور شاهد کاهش جمعیت و در نهایت پیری آن را تجربه خواهد کرد. براساس آنچه کارشناسان حوزه جمعیت عنوان می کنند، ایران برای عبور از چاله جمعیتی، فرصت زیادی ندارد و تقریبا لبه پرتگاه جمعیت ایستاده است. کشور باید تا قبل از به پایان رسیدن این فرصت؛ شرایط را برای افزایش موالید و جوانی جمعیت فراهم کند. البته فرصت اندک برای خروج از چاله جمعیتی در کشور، باعث شده تا وزارت بهداشت به عنوان یکی از دستگاه های مسیول در این حوزه و در قالب قرارگاه جوانی جمعیت، برنامه ها و سیاست هایی را در راستای افزایش موالید اجرا کند.با نگاهی به آمار متوجه می شویم که میزان جمعیت سالمند کشور در سال 1369 یک میلیون و 500 هزار نفر و در سال1398 چهار میلیون نفر بوده و پیش بینی می شود که در سال 1430 این تعداد به 9 میلیون نفر برسد. صالح قاسمی، عضو قرارگاه جمعیت وزارت کشور در گفت وگوی خود با جام جم نیز بر این باور است که ما هم اکنون در فرصت جمعیتی قرار داریم چرا که بیش از50درصد از جمعیت ما در سن کار و فعالیت هستند. البته نکته قابل تامل اینجاست که جمعیت کشور درحال خروج از فرصت باروری است. این موضوع درحالی است که کشورهای همجوار برنامه ویژه ای برای این معضل دارند و همین حالا نرخ باروری در این کشورها به مراتب بالاتر ازایران است. این نرخ در افغانستان 4.7، پاکستان 3.4، عراق 3.5 و در تاجیکستان 3.1 است. این آمار می تواند در زمان طولانی، تهدیدی برای ایران باشد اما آنچه در آینده، وضعیت پیری جمعیت ایران را تعیین می کند، روند نرخ باروری است. هر چقدر بتوان سریع تر و بیشتر نرخ باروری را افزایش داد، سال های بهتری را پیش رو خواهیم داشت.
تله جمعیتی یا تله باروری؟
برخی می گویند با بسته شدن پنجره جمعیتی، کشور وارد چاله جمعیتی یا سیاه چاله جمعیتی می شود اما صالح قاسمی، عضو قرارگاه جمعیت وزارت کشور در گفت وگوی خود با جام جم خیلی با این تعابیر موافق نیست و می گوید: «این تعبیر خیلی دقیق و علمی نیست. شاید منظور کسانی که این اصطلاحات را به کار می برند، آن نقطه بی بازگشت در حوزه جمعیت یا تله جمعیتی باشد اما ما هنوز وارد چاله جمعیتی نشده ایم و این تله فاصله زیادی با ما ندارد.» البته صابر جباری، مسیول دبیرخانه قرارگاه جوانی جمعیت وزارت بهداشت از بهبود روند رشد موالید و چندفرزندی در سال های اخیر خبر داده است. با این حال قاسمی با اشاره به موضوع تله باروری توضیح می دهد: «اگر نرخ باروری کشور بیش از یک دهه زیر 1.5فرزند به ازای هر زن باشد و بیش از 10سال در همین نرخ بماند، اینجاست که می گوییم که این کشور در تله باروری گیر می کند اما بالا آمدن نرخ باروری به بیش از دو فرزند به ازای هر زن هم تقریبا یک اتفاق سخت و غیرممکن می شود.»وی همچنین معتقد است که طی دو الی سه سال اخیر، نرخ باروری ثابت شده است و اگر این نرخ در همین عدد 1.6 ثابت بماند، می توانیم امیدوار باشیم که وارد چاله جمعیتی نشده ایم و پس از گذشت 15الی20 سال، نرخ باروری را مجدد افزایش دهیم اما اگر این روند کاهشی همچنان ادامه پیدا کند، وارد تله جمعیتی می شویم.
ثبات فرزندآوری در سال های اخیر
همین حالا از 85 میلیون نفر جمعیت کشور، 18 میلیون نفر را جمعیت 18 تا 29 ساله تشکیل می دهند و از سوی دیگر 47 درصد جمعیت، 30 الی 60 سال هستند. البته بیشترین سهم جمعیت جوان کشور ما مربوط به متولدان دهه 60 است که جوان ترین آنان 34 سال سن دارد که به تدریج در حال خروج از چرخه فرزندآوری هستند. با این حال در کنار این مساله شاهد ثبات بارداری و فرزندآوری در کشور هستیم. دلیل این موضوع را از قاسمی جویا شدیم؛ وی می گوید: «خروج زنان دهه 60 از سن باروری که آخرین فرصت های باروری شان را تجربه می کنند، باعث روند تثبیت باروری در این چند سال اخیر شده است. با وجود این یک تعدادی از خانواده ها که در دوران کرونا تصمیم به فرزندآوری داشتند، نگرانی های حاصل از این دوران مانع از فرزندآوری شان شده بود. همین امر موجب شده تا آنها هم اکنون اقداماتی را برای فرزندآوری انجام دهند.» متاسفانه قاسمی این موضوع را هم یادآوری می کند که پس از عبور از این دوران، مجدد اشاهد کاهش شدید تولدها خواهیم بود.
پایانی باز برای سناریوی جمعیتی کشور!
طبق آمار موجود، گویا درسال1430 که به عنوان مقطع آغاز پیری جمعیت ایران مطرح می شود، جمعیت زنانی که در سن باروری هستند، به میزان 21.6میلیون نفر و 42.7درصد خواهد بود. بنابراین می توان امید داشت امکان جوان سازی جمعیت ایران در دهه های آینده نیز وجود دارد اما باید دید که مشوق های جمعیتی کشور در این خصوص کارساز است یا نه؟ آیا کشور این بحران را به خوبی پشت سر می گذارد یا پلان آخر جمعیت ایران با پایانی غم انگیز روبه رو می شود؟
پایان خبر اسمارت تیم
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "فرصت کوتاه برای رشد جمعیت" هستید؟ با کلیک بر روی عمومی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "فرصت کوتاه برای رشد جمعیت"، کلیک کنید.
