ریزش های سهمگین شاخص کل در سال 1403 تکرار می شود؟/ به رشد بورس خوش بین نباشید

به گزارش اسمارت تیم، شاخص کل بورس تهران در سال 1402 با رشد 10.2 درصدی همچنان از سایر بازارها، عقب مانده است.

اقتصاد 24 در خبری نوشت:قیمت گذاری دستوری، نرخ بهره بالا، نوسان نرخ ارز، تشکیل مجلس جدید در سال جدید، قرار گرفتن در سال پایانی فعالیت دولت سیزدهم و در پیش بودن انتخابات آمریکا، دست به دست هم داده و سرنوشت بورس در سال 1403 را در هاله ای از ابهام قرار داده است.

موانع صعود بورس

همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه فراز و فرود روند بورس را در سالی که گذشت، این گونه تشریح کرد: دلایل متعددی مانع از رشد بورس در سال 1402 شد که مهم ترین آن، فشارهایی هست که دولت در قالب لایحه بودجه در ابتدای هر سال به شرکت ها و بنگاه ها وارد می کند.

وی ادامه داد: علاوه بر لایحه بودجه، قوانین خلق الساعه، مصوبات مربوط به نرخ خوراک پتروشیمی ها از جمله مصوبه مربوط به فرآورده های نفتی، قیمت گذاری دستوری (که صنایع بزرگی مثل خودروسازی، لاستیک سازی، غذایی و… را دچار مشکل کرده)، نرخ بهره بالا (که در پایان سال با فروش اوراق 30 درصدی به حد غیر قابل قبول رسیده) و… باعث شده که سرمایه گذاری صنعتی و تولیدی در کشور بی معنا شود و این مسایل آسیب جدی به صنایع زده است.

ضربه به شرکت های بورسی

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه کسری تراز تجاری کشور به بالای 15 میلیارد دلار رسیده است، گفت: آسیبی که از محل کسری تراز تجاری به شرکت های صادرکننده وارد می شود، بی سابقه است.

دارابی با بیان اینکه ما در حال تنبیه صادرکنندگان و تشویق واردکنندگان هستیم، افزود: این بی معنی ترین سیاستی است که می توان در کشوری پیدا کرد. به همین دلیل، بیشتر بنگاه های ما در سال 1402 دچار مشکلات عدیده ای بودند و همچنان با این معضل دست به گریبان اند.

حل مشکلات بازار سرمایه فراتر از اختیارات سازمان بورس است

این کارشناس بازار سرمایه در مورد عملکرد سازمان بورس اوراق بهادار در سال 1402 به اقتصاد 24 گفت: سازمان بورس در این مدت تلاش کرد با نامه نگاری های بسیار بخشی از این مشکلات را حل کند که در حل برخی مشکلات، موفق بود و در بعضی از مسایل، خیر، زیرا مشکلات بازار سرمایه فراتر از اختیارات سازمان بورس بوده و نیاز است که جامعیتی در سیاست های کلان اقتصادی کشور تدوین شود تا بتواند جلوی حرکت های مخرب در مورد بورس را در سطح تمامی وزارتخانه ها و دستگاه های اجرایی بگیرد.

به گفته دارابی، با توجه به مشکلات و رکود بورس در سال گذشته، بازارهای موازی از فرصت استفاده کردند و از بورس جلو زدند. در سال 1402 بخش عمده ای از نقدینگی جذب بازارهای ارز و طلا و املاک و مستغلات شد و به همین دلیل، شاهد رشد و بازدهی در بازارهای موازی بودیم؛ در حالی که سرمایه گذاری مولد و تولیدی در کشور درجا می زند و کمتر کسی حاضر است پول و سرمایه خود را صرف سرمایه گذاری مولد کند. بنابراین، سرمایه در حال حاضر راهی بازارهای دلالی شده که شرایط راحت تری دارد.

دورنمای بورس در سال 1403

این کارشناس بازار سرمایه در مورد چشم انداز بورس در سال 1403 گفت: بازار سرمایه در حال حاضر با سه مشکل قیمت گذاری دستوری، نرخ بهره و نرخ ارز دست به گریبان است. از طرف دیگر، در سال جدید تشکیل مجلس جدید را خواهیم داشت و باید ببینیم مجلس با چه رویکردهایی سر کار می آید و تصمیمات اقتصادی چگونه خواهد بود. از طرفی باید ببینیم دولت در آخرین سال کامل فعالیت خودش چه عملکردی خواهد داشت. مورد ششم، انتخابات آمریکا و مسایل مربوط به آن است که تاثیرات خود را بر اقتصاد تمام جهان خواهد داشت.

دارابی در پاسخ به سوال اقتصاد 24 مبنی بر اینکه می توانیم به رشد بورس در سال جدید خوش بین باشیم؟ گفت: نباید زیاد خوش بین باشیم، زیرا تا زمانی که یک اجماع جمعی برای رشد بورس به وجود بیاید بورس جایی نمی رود.

سیاست تشویق واردات به جای صادرات

به گفته این کارشناس بازار سرمایه، در حال حاضر فاصله بین ارز 28500 تومانی تا ارز آزاد به 30 هزار تومان رسیده و فاصله بین ارز 42 هزار تومانی تا ارز آزاد هم حدود 30 درصد است یعنی اگر شما همین امروز بتوانید ارز 42 هزار تومانی برای واردات بگیرید 30 درصد روی آن سود خواهید کرد.

دارابی افزود: از طرف دیگر، صادرکننده مجبور است کالای خود را اکثرا با ارز آزاد تولید کند یعنی صادرکننده با ارز آزاد، مواد اولیه تهیه و با هزار بدبختی کالای خود را صادر می کند؛ ولی ارز آن را به واردکننده 30 درصد ارزان تر می دهد. به همین دلیل، نه تنها تمایلی به صادرات وجود ندارد، بلکه صف بسیار طویلی برای واردات و دریافت ارز به وجود آمده است.

سیاست اشتباه ارز 28500 تومانی

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه کسری تراز تجاری نشان می دهد که ما سیاست اشتباهی را در پیش گرفته ایم، گفت: در حال حاضر، کسری تراز تجاری حدود 15 میلیارد دلار منفی است. این در حالی است که ما سه تا چهار سال وقت گذاشتیم که فقط 6 میلیارد دلار طلبمان از کره جنوبی را بگیریم؛ اما در یک سال 3 برابر این رقم را صرف واردات کالاهایی می کنیم که عموما ضرورتی ندارد.

دارابی خاطرنشان کرد: از طرف دیگر، همانند ارز 4200 تومانی، قاچاق سنگین کالاهای با ارز 28500 تومانی و خروج آن ها از بازار را داریم. مردم نیز کالایی را با ارز 28500 تومانی از بازار خریداری نمی کنند. نمونه بارز آن، گوشت، مرغ، شکر و روغن و موارد دیگری است که با ارز آزاد در بازار وجود دارد.

217