نمونه مطالبه وجه سفته

وصول وجه سفته ای که تاریخ پرداختش رسیده ولی پرداخت نشده، نیاز به دادخواست مطالبه داره. این دادخواست یه برگه است که با پر کردن دقیقش می تونی حق و حقوقتو از قانون مطالبه کنی و به پولت برسی.

تاحالا شده یه سفته دستت باشه و سررسیدش برسه، اما از پول خبری نشه؟ خب، این موقعیت می تونه حسابی گیج کننده و استرس زا باشه. سفته، با همه اعتبار و قدرتی که داره، وقتی پرداخت نمیشه، تبدیل میشه به یه کاغذ بی ارزش، مگر اینکه راه و روش قانونی مطالبه ش رو بلد باشی. توی این مقاله، قراره با هم قدم به قدم، از تعریف سفته تا نحوه نوشتن دادخواست مطالبه وجه سفته و حتی دادخواست سفته بدون واخواست، همه چیز رو بررسی کنیم.

این راهنما برای هر کسی که با سفته سروکار داره، چه اونی که سفته داده و چه اونی که سفته گرفته، یه چراغ راهه. فرقی نمیکنه شما یه آدم عادی هستید که برای یه معامله کوچیک سفته گرفتید، یا یه شرکت بزرگ که دائم با اسناد تجاری کار می کنه. حتی اگه وکیل یا دانشجوی حقوق هم باشید، این مطلب می تونه براتون پر از نکات کاربردی و نمونه های مفید باشه. پس بزن بریم تا مسیر پر پیچ و خم مطالبه وجه سفته رو براتون روشن و آسون کنیم.

سفته و جنبه های حقوقی آن (پیش زمینه ضروری)

قبل از اینکه وارد بحث اصلی مطالبه وجه سفته بشیم، خوبه یه کم درباره خود سفته و ماهیت حقوقی ش بدونیم. چون تا ندونیم چی دستمونه، چطور می تونیم حق و حقوقمون رو مطالبه کنیم؟

سفته چیست؟

سفته، یه سند تجاریه که خیلی شبیه چکه، اما تفاوت های کلیدی داره. با سفته، کسی که امضاش کرده، متعهد میشه یه مبلغ مشخص رو در یه تاریخ خاص یا هر وقت که دارنده سفته خواست (عندالمطالبه)، به گیرنده یا «در وجه حامل» پرداخت کنه. یعنی یه قولنامه رسمی پرداخت پوله که تو قانون تجارت، اعتبار ویژه ای داره.

عناصر ضروری سفته

ببینید، سفته همین جوری الکی سند نیست. باید یه سری چیزها توش قید بشه تا قانونی و معتبر باشه. ماده ۳۰۸ قانون تجارت این موارد رو کاملاً مشخص کرده:

1. مبلغ سفته: باید به حروف و عدد (البته حروف مهم تره) مشخص بشه.
2. تاریخ: هم تاریخ صدور سفته و هم تاریخ سررسید (اگه وعده دار باشه) باید باشه.
3. نام گیرنده وجه: اگه سفته در وجه شخص خاصی باشه. اگه در وجه حامل باشه، نیازی به اسم نیست.
4. امضا یا مهر صادرکننده: مهم ترین بخش که تعهد رو نشون میده.

اگر هر کدوم از اینا نباشه، سفته ممکنه اعتبار سند تجاری شو از دست بده و بشه یه سند عادی.

انواع سفته

سفته ها انواع مختلفی دارن که بسته به نوع معامله و توافق، ازشون استفاده میشه:

• سفته با نام: فقط دارنده مشخص شده در سفته می تونه پول رو دریافت کنه.
• سفته در وجه حامل: هر کسی که سفته رو داشته باشه، می تونه پولش رو بگیره (مثل پول نقد).
• سفته وعده دار: یه تاریخ سررسید مشخص داره و باید اون تاریخ پرداخت بشه.
• سفته عندالمطالبه: هر وقت دارنده سفته خواست، صادرکننده باید پول رو پرداخت کنه.

فرق سفته با چک و برات

شاید بپرسید خب فرق سفته با چک و برات چیه؟ هر سه تا سند تجاری هستن و کارشون پرداخت پوله، اما ریزه کاری هایی دارن:

• چک: معمولاً برای پرداخت های آنی و از طریق بانک استفاده میشه و مجازات کیفری هم داره.
• سفته: بیشتر برای تعهدات پرداخت در آینده یا ضمانت کاربرد داره و جنبه کیفری نداره (فقط حقوقیه).
• برات: یه ابزار پیچیده تر در تجارت بین المللی و بین شهریه که سه طرف داره (برات کش، برات گیر، و دارنده).

توی این مقاله، تمرکزمون روی سفته و نحوه وصول وجه اونه. پس بریم سراغ بخش بعدی که یکی از مهم ترین مراحل مطالبه وجه سفته است.

واخواست سفته، چرا و چگونه؟

واخواست سفته، یه مرحله خیلی مهمه که اگه انجامش ندی، ممکنه یه سری از حقوق خیلی خوبت رو از دست بدی. بیا با هم ببینیم واخواست چیه و چرا اینقدر اهمیت داره.

واخواست سفته به چه معناست؟

واخواست سفته یا «اعتراض عدم تادیه»، یعنی شما به صورت رسمی و قانونی اعلام می کنید که سفته ای که دستتون بوده، سر موعدش پرداخت نشده. این کار شبیه برگشت زدن چک میمونه. وقتی یه سفته رو واخواست می کنی، در واقع داری یه سند رسمی می سازی که نشون میده صادرکننده سفته، به تعهدش عمل نکرده.

چرا باید سفته را واخواست کنیم؟

شاید بپرسید خب چه کاریه؟ وقتی پولمو نداده، میرم دادگاه شکایت می کنم دیگه. اما واخواست کردن سفته، یه عالمه مزیت حقوقی بهت میده که خیلی کار راه بندازه:

• حق رجوع به ظهرنویس و ضامنین: اگه سفته چندین بار دست به دست شده باشه یا ضامن داشته باشه، با واخواست کردن می تونی هم از صادرکننده، هم از ظهرنویس ها (کسانی که پشت سفته رو امضا کردن) و هم از ضامن ها پولتو بگیری. بدون واخواست، فقط می تونی به صادرکننده مراجعه کنی.
• تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی: این خیلی مهمه! وقتی سفته ت رو واخواست می کنی، می تونی از دادگاه بخوای که اموال بدهکار رو توقیف کنه (تامین خواسته)، بدون اینکه لازم باشه مبلغی رو به عنوان خسارت احتمالی به صندوق دادگستری واریز کنی. این یعنی با خیال راحت تر دنبال حق و حقوقت می ری و نگران جابجایی اموال بدهکار نیستی.
• تسهیل روند قضایی: واخواست، یه سند رسمی معتبره که کار قاضی رو برای رسیدگی راحت تر می کنه و اعتبار دعوای تو رو بالا می بره.

مهلت قانونی واخواست سفته

ببینید، تو کارای حقوقی، زمان بندی حرف اول رو می زنه. برای واخواست سفته هم مهلت قانونی داریم و اگه ازش بگذره، امتیازاتش رو از دست میدی. شما باید ظرف ۱۰ روز از تاریخ سررسید سفته، اقدام به واخواست اون کنید. مثلاً اگه سفته شما ۲۵ اردیبهشت سررسید شده، تا ۴ خرداد فرصت دارید که واخواست کنید. حواستون حسابی به این مهلت باشه، چون اگه بگذره، امتیازات سفته به عنوان یه سند تجاری رو از دست میدی و سفته شما تبدیل به یه سند عادی میشه.

مراحل و نحوه واخواست سفته

حالا که فهمیدیم چرا واخواست مهمه، بریم سراغ اینکه چطور باید انجامش بدیم:

1. مراجعه به دفاتر خدمات قضایی: واخواست رو مثل بقیه کارای حقوقی، باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام بدی.
2. تکمیل واخواست نامه: یه فرم مخصوص واخواست نامه وجود داره که باید مشخصات سفته (مبلغ، تاریخ، صادرکننده و…) رو توش پر کنی.
3. ارسال و ابلاغ: بعد از تکمیل، واخواست نامه از طریق دفتر خدمات قضایی به صادرکننده سفته ابلاغ میشه.
4. پرداخت هزینه ها: واخواست سفته هزینه داره. این هزینه حدوداً دو درصد ارزش سفته است. مثلاً اگه سفته ۱۰۰ میلیون تومنی داری، باید حدود ۲ میلیون تومن برای واخواستش پرداخت کنی. البته خبر خوب اینه که این هزینه رو هم می تونی از خوانده (صادرکننده سفته) مطالبه و دریافت کنی.

عواقب عدم واخواست سفته

اگه سفته رو واخواست نکنی، چه اتفاقی میفته؟

همونطور که گفتم، مهم ترین عواقبش اینه که شما دیگه نمی تونی از ظهرنویس ها (کسایی که پشت سفته رو امضا کردن) و ضامن ها طلبکار باشی و فقط می تونی از صادرکننده اصلی سفته مطالبه کنی. علاوه بر این، برای درخواست تامین خواسته (توقیف اموال بدهکار)، باید یه مبلغی رو به عنوان خسارت احتمالی به دادگاه واریز کنی که ممکنه رقم قابل توجهی باشه. پس حواست باشه، نادیده گرفتن واخواست، می تونه حسابی کارتو سخت کنه.

مهلت ۱۰ روزه برای واخواست سفته رو جدی بگیرید! این مهلت کلید دستیابی به حقوق کامل شما به عنوان دارنده سفته است و نادیده گرفتن آن می تواند به قیمت از دست دادن برخی امتیازات مهم تجاری تمام شود.

راهنمای تنظیم دادخواست مطالبه وجه سفته

حالا که با واخواست سفته آشنا شدیم و تصمیم گرفتیم که برای وصول پولمون اقدام کنیم، نوبت میرسه به تنظیم دادخواست مطالبه وجه سفته. این هم یه مرحله حقوقی و کمی پیچیده است که اگه با دقت انجام نشه، ممکنه مسیر رسیدگی رو طولانی کنه یا حتی دادخواستتون رد بشه.

مراحل کلی مطالبه وجه سفته در دادگاه

در کل، از وقتی که تصمیم می گیری سفته رو از طریق دادگاه پیگیری کنی تا وقتی که پول به دستت میرسه، باید این مراحل رو طی کنی:

1. مشاوره حقوقی: اول از همه، یه وکیل متخصص می تونه راهنماییت کنه.
2. واخواست سفته: (اگه سررسید داره و واخواست نکردی) این مرحله رو حتماً انجام بده.
3. تنظیم و ثبت دادخواست: اینجاست که دادخواستت رو می نویسی و از طریق دفاتر خدمات قضایی ثبت می کنی.
4. رسیدگی در دادگاه: دادگاه تشکیل جلسه میده و به حرفای شما و خوانده گوش میده.
5. صدور حکم: قاضی بعد از بررسی مدارک و مستندات، حکم میده.
6. اجرای حکم: اگه حکم به نفع شما باشه و قطعی بشه، می تونی از طریق واحد اجرای احکام دادگستری، پولتو وصول کنی.

مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای مطالبه وجه سفته

اینکه دادخواستتو باید به کدوم دادگاه بدی، خودش یه نکته مهمه. معمولاً مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای مطالبه وجه سفته، دادگاه عمومی حقوقی هست. حالا کدوم دادگاه؟

• دادگاهی که خوانده (یعنی صادرکننده سفته) در حوزه قضایی اونجا اقامت داره.
• یا دادگاهی که سفته در حوزه اونجا صادر شده.

شما می تونی یکی از این دو تا رو انتخاب کنی.

مدارک لازم برای دادخواست مطالبه وجه سفته

برای اینکه دادخواستت کامل باشه و مشکلی پیش نیاد، این مدارک رو باید آماده کنی:

• اصل سفته: این مهم ترین مدرک شماست.
• تصویر برابر با اصل شده سفته: حتماً از سفته تون کپی بگیرید و اون رو برابر با اصل کنید.
• واخواست نامه (در صورت وجود): اگه سفته رو واخواست کردید، اصل و کپی واخواست نامه رو هم ضمیمه کنید.
• مدارک شناسایی خواهان: کپی شناسنامه و کارت ملی شما (دارنده سفته).
• وکالت نامه (در صورت وجود وکیل): اگه وکیل داری، وکالت نامه اش رو هم باید ارائه بدی.

هزینه های دادرسی مطالبه سفته

دادرسی هم مثل بقیه کارای حقوقی، هزینه داره. هزینه های دادرسی برای مطالبه سفته بر اساس خواسته (یعنی مبلغ سفته ای که مطالبه می کنی) تعیین میشه و یه درصدی از اون رو باید پرداخت کنی. خبر خوب اینه که این هزینه ها رو هم، در صورتی که دادگاه به نفع شما رای بده، می تونی از خوانده بگیری.

نمونه دادخواست مطالبه وجه سفته واخواست شده

خب، رسیدیم به بخش جذاب و کاربردی ماجرا! حالا که می دونیم سفته چیه، واخواستش چرا مهمه و چه مدارکی لازمه، وقتشه یه نمونه دادخواست مطالبه وجه سفته واخواست شده رو با هم بررسی کنیم. این نمونه رو می تونی ببینی و بخش هاش رو برای دادخواست خودت تغییر بدی.

بخش های مختلف دادخواست

یه دادخواست رسمی، از چند تا بخش اصلی تشکیل شده که هر کدوم باید دقیق و کامل پر بشن:

1. خواهان: مشخصات کامل شما (اسم، فامیل، شماره ملی، آدرس و شماره تماس).
2. خوانده: مشخصات کامل کسی که سفته رو صادر کرده و بدهکاره (اسم، فامیل، شماره ملی، آدرس و شماره تماس).
3. وکیل (در صورت وجود): اگه وکیل داری، مشخصات وکیل هم اینجا میاد.
4. خواسته: اینجا باید دقیقاً بگی چی می خوای. مثلاً: مطالبه وجه سفته به مبلغ X تومان، به اضافه خسارت تاخیر تادیه، هزینه های دادرسی، و هزینه واخواست. یادت نره که درخواست تامین خواسته رو هم حتماً بنویسی.
5. دلایل و منضمات: مدارکی که برای اثبات حرفت داری (اصل سفته، کپی برابر اصل سفته، واخواست نامه، کپی شناسنامه و کارت ملی).
6. شرح دادخواست: این بخش، جاییه که باید قصه رو بنویسی! به زبان ساده و روان، توضیح میدی که چطور سفته صادر شده، چرا پرداخت نشده، و چرا الان داری از طریق قانون اقدام می کنی. حتماً به مواد قانونی مربوطه هم اشاره کن.

نمونه کامل دادخواست مطالبه وجه سفته واخواست شده (قابل کپی و پیست)

این یه نمونه کلیه که میتونی ازش الگو بگیری. دقت کن که باید اطلاعات واقعی خودت رو جایگزین کنی.

به نام خدا

خواهان:

1. نام و نام خانوادگی: [نام کامل خواهان]
2. شماره ملی: [شماره ملی خواهان]
3. آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت خواهان]
4. کد پستی: [کد پستی خواهان]

خوانده:

1. نام و نام خانوادگی: [نام کامل خوانده]
2. شماره ملی: [شماره ملی خوانده]
3. آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت خوانده]
4. کد پستی: [کد پستی خوانده]

وکیل (در صورت وجود):

1. نام و نام خانوادگی: [نام کامل وکیل]
2. شماره پروانه وکالت: [شماره پروانه وکیل]
3. آدرس: [آدرس دفتر وکیل]

خواسته:

1. مطالبه وجه یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته] به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال معادل [مبلغ سفته به حروف] تومان.

2. مطالبه کلیه خسارات قانونی وارده، شامل خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید/واخواست تا تاریخ اجرای حکم (مطابق شاخص بانک مرکزی)، هزینه دادرسی، و هزینه واخواست سفته.

3. صدور قرار فوری تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی از کلیه اموال و دارایی های منقول و غیرمنقول خوانده، جهت جلوگیری از تضییع حقوق خواهان.

دلایل و منضمات:

1. اصل یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته].
2. تصویر برابر با اصل شده سفته مذکور.
3. اصل و تصویر برابر با اصل شده واخواست نامه سفته به شماره [شماره واخواست نامه] به تاریخ [تاریخ واخواست].
4. تصویر مصدق کارت ملی و شناسنامه خواهان.
5. وکالت نامه (در صورت تقدیم دادخواست توسط وکیل).

شرح دادخواست:

با سلام و احترام،

به استحضار ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان مربوطه] می رساند:

اینجانب [نام خواهان]، به موجب یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته] به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال، از خوانده محترم آقای/خانم [نام خوانده] طلبکار می باشم. سفته مذکور به تاریخ سررسید [تاریخ سررسید سفته] صادر و به اینجانب تحویل گردیده است.

متأسفانه، علی رغم سررسید شدن موعد پرداخت سفته، خوانده محترم از پرداخت وجه آن خودداری نموده است. لذا، اینجانب جهت حفظ حقوق قانونی خود، در تاریخ [تاریخ واخواست] اقدام به واخواست سفته مذکور از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نموده ام که رونوشت واخواست نامه و سفته پیوست دادخواست تقدیم حضور است.

نظر به اینکه سفته مذکور طبق ماده ۳۰۷ قانون تجارت یک سند تجاری محسوب می گردد و با توجه به واخواست به موقع آن، کلیه امتیازات اسناد تجاری از جمله امکان درخواست تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی، برای اینجانب محفوظ است، و با عنایت به اینکه خوانده محترم نیز با وصف ابلاغ واخواست نامه، از پرداخت وجه امتناع ورزیده اند، لذا با تقدیم این دادخواست، مستنداً به مواد ۳۰۷، ۳۰۸، ۳۰۹ و ۲۴۹ قانون تجارت و همچنین مواد ۱۰۸ (بند ج)، ۱۱۰، ۵۱۵، ۵۱۹ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، از آن مقام محترم تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل وجه سفته به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال، به انضمام کلیه خسارات قانونی شامل خسارت تاخیر تادیه (از تاریخ سررسید/واخواست تا زمان اجرای حکم، بر اساس شاخص نرخ تورم اعلامی توسط بانک مرکزی)، هزینه های دادرسی و هزینه واخواست سفته، در حق اینجانب خواهان مورد استدعاست.

همچنین، با توجه به احتمال تضییع حقوق اینجانب و امکان نقل و انتقال اموال توسط خوانده در طول مدت رسیدگی، بدواً و پیش از ورود به ماهیت دعوا، تقاضای صدور فوری قرار تامین خواسته از کلیه اموال و دارایی های خوانده بدون نیاز به تودیع خسارت احتمالی، بر اساس بند «ج» ماده ۱۰۸ و ماده ۱۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی، مورد استدعاست.

با تشکر و احترام فراوان

امضاء خواهان (یا وکیل)

نمونه دادخواست مطالبه وجه سفته بدون واخواست

گاهی اوقات به هر دلیلی، ممکنه دارنده سفته نتونه یا فراموش کنه که سفته رو تو مهلت قانونی واخواست کنه. آیا این یعنی همه چیز تموم شده و نمیشه پول رو مطالبه کرد؟ نه! هنوز هم میشه اقدام کرد، اما با یه سری تفاوت ها و محدودیت ها. بیایید ببینیم چه تفاوت هایی داره و چطور باید دادخواستشو نوشت.

تفاوت ها و محدودیت ها

وقتی سفته واخواست نشده، دیگه اون اعتبار سند تجاری رو به طور کامل نداره و تبدیل میشه به یه سند عادی. این موضوع، یه سری محدودیت ها رو برای شما ایجاد می کنه:

• عدم امکان مراجعه به ظهرنویسان و ضامنین: مهم ترین محدودیت اینه که شما دیگه نمی تونی از کسایی که پشت سفته رو امضا کردن (ظهرنویسان) یا از ضامن ها طلبکار باشی. فقط می تونی از صادرکننده اصلی سفته مطالبه وجه کنی.
• ضرورت تودیع خسارت احتمالی برای تامین خواسته: اگه بخوای اموال بدهکار رو توقیف کنی (تامین خواسته)، برخلاف سفته واخواست شده، اینجا باید یه مبلغی رو به عنوان خسارت احتمالی به صندوق دادگستری واریز کنی. این مبلغ توسط قاضی تعیین میشه و تا وقتی که حکم قطعی نشده، اون پول دست دادگاه میمونه. این یعنی برای تامین خواسته، باید خودت هم یه هزینه اولیه رو متحمل بشی.

با این حساب، پیگیری سفته بدون واخواست کمی سخت تر میشه و ریسک هایی داره، اما غیرممکن نیست.

نمونه کامل دادخواست مطالبه وجه سفته بدون واخواست (قابل کپی و پیست)

اینجا یه نمونه دادخواست برای سفته ای که واخواست نشده آوردم. دقت کن که تفاوت ها بیشتر تو بخش خواسته و شرح دادخواست هست.

به نام خدا

خواهان:

1. نام و نام خانوادگی: [نام کامل خواهان]
2. شماره ملی: [شماره ملی خواهان]
3. آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت خواهان]
4. کد پستی: [کد پستی خواهان]

خوانده:

1. نام و نام خانوادگی: [نام کامل خوانده]
2. شماره ملی: [شماره ملی خوانده]
3. آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت خوانده]
4. کد پستی: [کد پستی خوانده]

وکیل (در صورت وجود):

1. نام و نام خانوادگی: [نام کامل وکیل]
2. شماره پروانه وکالت: [شماره پروانه وکیل]
3. آدرس: [آدرس دفتر وکیل]

خواسته:

1. مطالبه وجه یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته] به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال معادل [مبلغ سفته به حروف] تومان.

2. مطالبه کلیه خسارات قانونی وارده، شامل خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید تا تاریخ اجرای حکم (مطابق شاخص بانک مرکزی)، و هزینه دادرسی.

3. صدور قرار فوری تامین خواسته از کلیه اموال و دارایی های منقول و غیرمنقول خوانده، با تودیع خسارت احتمالی (در صورت تشخیص و تعیین دادگاه).

دلایل و منضمات:

1. اصل یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته].
2. تصویر برابر با اصل شده سفته مذکور.
3. تصویر مصدق کارت ملی و شناسنامه خواهان.
4. وکالت نامه (در صورت تقدیم دادخواست توسط وکیل).

شرح دادخواست:

با سلام و احترام،

به استحضار ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان مربوطه] می رساند:

اینجانب [نام خواهان]، به موجب یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته] به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال، از خوانده محترم آقای/خانم [نام خوانده] طلبکار می باشم. سفته مذکور به تاریخ سررسید [تاریخ سررسید سفته] صادر و به اینجانب تحویل گردیده است.

متأسفانه، علی رغم سررسید شدن موعد پرداخت سفته، خوانده محترم از پرداخت وجه آن خودداری نموده است. نظر به اینکه سفته مذکور به دلیل عدم واخواست در مهلت مقرر قانونی، اعتبار سند تجاری خود را از دست داده و تبدیل به یک سند عادی گردیده است، لذا با تقدیم این دادخواست، مستنداً به مواد ۳۰۷، ۳۰۸، ۳۰۹ قانون تجارت (در مورد جنبه های شکلی سفته) و همچنین مواد ۱۹۸، ۵۱۵، ۵۱۹ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، از آن مقام محترم تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل وجه سفته به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال، به انضمام کلیه خسارات قانونی شامل خسارت تاخیر تادیه (از تاریخ سررسید تا زمان اجرای حکم، بر اساس شاخص نرخ تورم اعلامی توسط بانک مرکزی) و هزینه های دادرسی، در حق اینجانب خواهان مورد استدعاست.

ضمناً، با توجه به امکان تضییع حقوق اینجانب و احتمال نقل و انتقال اموال توسط خوانده در طول مدت رسیدگی، تقاضای صدور قرار تامین خواسته از کلیه اموال و دارایی های خوانده با تودیع خسارت احتمالی مورد تشخیص و تعیین دادگاه، بر اساس ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی، مورد استدعاست.

با تشکر و احترام فراوان

امضاء خواهان (یا وکیل)

درخواست تامین خواسته برای سفته

تامین خواسته برای سفته، یکی از قدرتمندترین ابزارهاییه که دارنده سفته می تونه برای حفظ حقوقش استفاده کنه. این کار جلوی خیلی از سوءاستفاده ها رو می گیره و مطمئن می کنه که حتی اگه پرونده حقوقی طولانی بشه، شما دست خالی از دادگاه بیرون نمی آیید.

تامین خواسته چیست و چرا مهم است؟

تامین خواسته یعنی چی؟ یعنی شما از دادگاه می خوای که قبل از اینکه حکمی صادر بشه، یا حتی قبل از اینکه به اصل دعوا رسیدگی بشه، اموال بدهکار رو توقیف کنه. چرا مهمه؟ چون خیلی وقت ها پیش میاد که بدهکار، وقتی می بینه قراره مورد پیگرد قانونی قرار بگیره، سریعاً شروع می کنه به جابجا کردن اموالش، فروختن یا منتقل کردنشون به اسم دیگران تا دارایی ای برای توقیف و اجرای حکم باقی نمونه. تامین خواسته، جلوی این کار رو می گیره و دست بدهکار رو برای این نوع فرار از دین می بنده.

شرایط تامین خواسته در سفته

همونطور که بالاتر گفتیم، تامین خواسته برای سفته واخواست شده و واخواست نشده، فرق داره. این تفاوت رو قانون آیین دادرسی مدنی و قانون تجارت به وضوح مشخص کردن:

1. سفته واخواست شده (طبق بند ج ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی و ماده ۱۱۰): اگر سفته رو واخواست کرده باشی، می تونی بدون اینکه پولی به عنوان خسارت احتمالی به دادگاه واریز کنی، درخواست تامین خواسته کنی. این یه مزیت خیلی بزرگ سفته های واخواست شده است. ماده ۱۱۰ حتی میگه که خوانده نمی تونه در این موارد، تقاضای تامین خسارات احتمالی خودش رو بکنه.
2. سفته واخواست نشده (طبق بند د ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی): اگه سفته رو واخواست نکرده باشی، برای درخواست تامین خواسته، دادگاه ازت می خواد که مبلغی رو به عنوان «خسارت احتمالی» به صندوق دادگستری واریز کنی. این مبلغ معمولاً درصدی از مبلغ خواسته است و قاضی میزانش رو تعیین می کنه. هدف از این خسارت احتمالی، جبران خسارتیه که ممکنه به خوانده وارد بشه، اگه بعداً مشخص بشه که شما بی حق بودی.

نحوه درخواست تامین خواسته

درخواست تامین خواسته رو می تونی به دو شکل انجام بدی:

• همراه با دادخواست اصلی: معمولاً بهترین و راحت ترین راه همینه. تو همون دادخواستی که برای مطالبه وجه سفته می نویسی، تو بخش خواسته و شرح دادخواست، به صراحت درخواست تامین خواسته رو هم ذکر می کنی.
• به صورت مستقل: گاهی اوقات ممکنه بخوای قبل از اینکه دادخواست اصلی رو بدی، فقط درخواست تامین خواسته کنی. این کار هم ممکنه، اما معمولاً باید دلیل موجهی داشته باشی که چرا نمی خوای دادخواست اصلی رو همزمان بدی.

در هر صورت، درخواست تامین خواسته، به خصوص برای سفته های واخواست شده، یه ابزار طلاییه که به هیچ وجه نباید ازش غافل بشی.

قوانین کلیدی مرتبط با مطالبه سفته

وقتی پای مطالبه وجه سفته به دادگاه باز میشه، قوانین مختلفی از جمله قانون تجارت و قانون آیین دادرسی مدنی وارد عمل میشن. دونستن این مواد قانونی، نه تنها به شما کمک می کنه که بهتر از حق خودت دفاع کنی، بلکه باعث میشه با دید بازتری مراحل رو طی کنی.

قانون تجارت

این قانون، قلب اسناد تجاریه و سفته هم جزء اوناست. چند ماده کلیدی رو با هم مرور کنیم:

• ماده ۳۰۷ قانون تجارت: این ماده، تعریف سفته رو ارائه میده. میگه سفته سندی که امضاکننده تعهد می کنه مبلغی رو در موعد معین یا عندالمطالبه به حامل یا شخص معین پرداخت کنه.
• ماده ۳۰۸ قانون تجارت: این ماده، عناصر ضروری سفته رو میگه؛ یعنی مشخص می کنه که سفته برای معتبر بودن، باید چه اطلاعاتی رو تو خودش داشته باشه (مبلغ، تاریخ، گیرنده وجه و امضا). اگه اینا نباشه، ممکنه سفته تبدیل به سند عادی بشه.
• ماده ۳۰۹ قانون تجارت: این ماده به بحث ظهرنویسی اشاره داره و میگه احکام مربوط به برات (در مورد ظهرنویسی و واخواست) در مورد سفته هم اجرا میشه. اینجاست که اهمیت واخواست برای مراجعه به ظهرنویس ها خودش رو نشون میده.
• ماده ۲۴۹ قانون تجارت: این ماده خیلی مهمه! میگه که ظهرنویس ها و صادرکننده سفته، در برابر دارنده سفته مسئولیت تضامنی دارن. یعنی دارنده سفته می تونه هر کدوم از اونا رو که خواست، به تنهایی یا با هم، برای دریافت کل مبلغ سفته، طرف دعوا قرار بده. البته این مسئولیت تضامنی برای ظهرنویس ها، مشروط به واخواست به موقع سفته است.

قانون آیین دادرسی مدنی

این قانون، نحوه رسیدگی به دعاوی حقوقی رو مشخص می کنه و تو بحث سفته هم کاربرد زیادی داره:

• ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی: این ماده مربوط به تامین خواسته است. همونطور که گفتیم، تو بند «ج» این ماده، به سفته واخواست شده اشاره شده و میگه دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین خواسته است. بند «د» هم میگه در موارد عادی (مثل سفته واخواست نشده) خواهان باید خسارت احتمالی رو بپردازه.
• ماده ۱۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی: این ماده یه جورایی مکمل ماده ۱۰۸ هست. میگه تو دعاوی که مستندشون چک، سفته یا برات واخواست شده است، خوانده نمی تونه تقاضای تامین خسارات احتمالی خودش رو بکنه. این یعنی دارنده سفته واخواست شده یه گارد محکم قانونی داره.
• ماده ۵۱۵ قانون آیین دادرسی مدنی: این ماده در مورد خسارات دادرسی صحبت می کنه. میگه خواهان می تونه مطالبه خسارات ناشی از دادرسی رو هم بکنه و در صورت اثبات حق، دادگاه خوانده رو به پرداخت اون محکوم می کنه.
• ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی: این ماده انواع خسارات قابل مطالبه رو مشخص می کنه، مثل هزینه های دادرسی، حق الوکاله وکیل و… .
• ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی: این ماده مربوط به خسارت تاخیر تادیه است. اگه بدهکار، بدهی شو دیر پرداخت کنه، علاوه بر اصل پول، باید خسارت تاخیر تادیه رو هم بده. تو بحث سفته، این خسارت معمولاً از تاریخ سررسید سفته (یا تاریخ واخواست) محاسبه میشه.

با شناخت این مواد قانونی، می تونید با اعتماد به نفس بیشتری تو مسیر حقوقی مطالبه وجه سفته قدم بردارید و از حقوق خودتون دفاع کنید.

نکات تکمیلی و عملی

تا اینجا حسابی درباره جنبه های حقوقی و مراحل مطالبه سفته حرف زدیم. اما حالا می خوام چند تا نکته عملی و کاربردی بهت بگم که شاید تو هیچ کتاب قانونی ای پیداشون نکنی، اما تو دنیای واقعی دادگاه و معاملات، حسابی به دردت می خورن.

خسارت تاخیر تادیه سفته

این خسارت، همون جریمه دیرکرد خودمونه! وقتی کسی پول سفته رو سر موعد نمیده، علاوه بر اصل مبلغ، باید یه خسارت تاخیر تادیه هم بده. نحوه محاسبه ش هم اینجوریه که از تاریخ سررسید سفته (یا از تاریخ واخواست سفته در مورد سفته های واخواست شده)، تا روزی که پول رو پرداخت می کنه، با توجه به شاخص نرخ تورم که بانک مرکزی هر ماه اعلام می کنه، محاسبه میشه. این یعنی هر چقدر دیرتر پرداخت بشه، مبلغ خسارت هم بیشتر میشه.

مطالبه خسارت تاخیر تادیه، یک حق قانونی برای دارنده سفته است. مطمئن شوید که در دادخواست خود به صراحت این خسارت را نیز درخواست می کنید تا تمامی حقوق مالی تان حفظ شود.

نکات مهم در تکمیل سفته قبل از صدور

«پیشگیری بهتر از درمان است». این ضرب المثل تو سفته هم حسابی کارایی داره. موقع پر کردن سفته، حواست به این نکات باشه تا بعداً به مشکل نخوری:

• تاریخ: هم تاریخ صدور و هم تاریخ سررسید (اگه وعده دار هست) رو دقیق بنویسید.
• مبلغ: مبلغ رو هم به عدد و هم به حروف (که اعتبارش بیشتره) بنویسید و مطمئن بشید که هیچ جای خالی برای اضافه کردن رقم باقی نمونه.
• نام گیرنده وجه: اگه سفته برای شخص خاصیه، حتماً اسمش رو کامل بنویسید. اگه در وجه حامل باشه، ممکنه هر کسی که سفته رو داره، بتونه مطالبه اش کنه.
• امضا: امضای صادرکننده باید دقیقاً همونی باشه که تو نمونه امضاش وجود داره.
• جای خالی: هیچ جای خالی ای روی سفته نذارید که بعداً بشه توش چیزی اضافه کرد. اگه خالی موند، خط بکشید.

اشتباهات رایج در پیگیری سفته و نحوه اجتناب از آن ها

یه سری اشتباهات هست که خیلی ها تو پیگیری سفته انجام میدن و کار خودشون رو سخت می کنن:

• فراموش کردن واخواست: همونطور که گفتیم، اگه واخواست نکنی، امتیازات مهمی رو از دست میدی.
• عدم نگهداری اصل سفته: اصل سفته، مهم ترین مدرک شماست. مثل جونتون ازش مراقبت کنید.
• نادیده گرفتن مهلت های قانونی: مهلت ۱۰ روزه واخواست، مهلت های اعتراض به رای و… رو جدی بگیرید.
• پر نکردن دقیق دادخواست: هر اشتباه کوچیکی تو دادخواست، می تونه باعث رد شدن یا طولانی شدن پرونده بشه.

نقش وکیل متخصص در دعوای مطالبه سفته

اگه تمام این مطالب رو خوندی و باز هم حس می کنی که این پرونده برای شما پیچیده است، یا اصلاً وقت و حوصله درگیر شدن با کارای دادگاه رو نداری، بهترین کار اینه که به یه وکیل متخصص تو زمینه اسناد تجاری و سفته مراجعه کنی. وکیل می تونه:

• مشاوره حقوقی دقیق بده: بهت میگه که پرونده ت چقدر شانس موفقیت داره و بهترین راهکار چیه.
• روند رو تسریع کنه: با تجربه و آشنایی با روال دادگاه ها، می تونه پرونده رو سریع تر پیش ببره.
• شانس موفقیت رو بالا ببره: با دفاع درست و ارائه مدارک مناسب، شانس برنده شدن شما رو افزایش میده.
• کارهات رو ساده کنه: دیگه لازم نیست خودت دنبال کارای اداری و دادگاهی باشی.

مدت زمان رسیدگی و اجرای حکم

متاسفانه نمی تونیم یه زمان دقیق برای رسیدگی و اجرای حکم بدیم، چون خیلی به عواملی مثل شلوغی دادگاه، پیچیدگی پرونده، همکاری خوانده و… بستگی داره. اما معمولاً از زمان ثبت دادخواست تا صدور حکم اولیه، ممکنه چند ماه طول بکشه. بعد از صدور حکم هم، اگه حکم قطعی بشه، مرحله اجرا شروع میشه که اون هم زمان بره. با این حال، با پیگیری مداوم و کمک وکیل، میشه این پروسه رو بهینه تر کرد.

نتیجه گیری

همونطور که دیدیم، مطالبه وجه سفته، یه فرآیند کاملاً حقوقیه که ریزه کاری های خاص خودش رو داره. از لحظه صدور سفته تا زمانی که پولش رو دریافت می کنید، هر مرحله ای می تونه پر از چالش باشه. اما با دونستن قوانین، آگاهی از مراحل و انتخاب راه درست، می تونید به راحتی از حق و حقوقتون دفاع کنید.

توی این راهنما سعی کردیم تمام جنبه های مهم، از واخواست سفته و مزایاش گرفته تا نحوه تنظیم نمونه دادخواست مطالبه وجه سفته (چه واخواست شده و چه بدون واخواست) و نکات کلیدی قانونی، رو با زبانی ساده و کاربردی براتون توضیح بدیم. یادتون باشه که دقت، پیگیری و در صورت لزوم، استفاده از مشاوره وکیل متخصص، بهترین دوست شما تو این مسیره. هیچ وقت از پیگیری حقتون ناامید نشید؛ قانون همیشه پشت شماست!