دانلود رایگان نمونه قرارداد هبه

قرارداد هبه یکی از اون قراردادهاییه که شاید خیلی ها اسمش رو شنیده باشن، اما جزئیات دقیق و پیچیدگی های حقوقیش رو ندونن. به زبان ساده، هبه یعنی بخشیدن مالی به کسی بدون اینکه در ازاش چیزی بگیرید. برای اینکه این بخشش از نظر قانونی درست و حسابی انجام بشه و خدای نکرده بعداً به مشکل نخورید، لازمه که یه قرارداد رسمی و دقیق داشته باشید.

فکر کنید می خواید یه تکه زمین یا یه مبلغ پول رو به فرزندتون، همسرتون یا یکی از عزیزانتون ببخشید؛ اینجاست که پای یه نمونه قرارداد هبه معتبر به میون میاد. خیلی ها دنبال یه فرم آماده و رایگان می گردن که بتونن با خیال راحت دانلودش کنن و بعد از پر کردن اطلاعات، خیالشون از بابت صحت حقوقی اون راحت باشه. ما توی این مقاله، نه فقط چند نمونه قرارداد هبه توی فرمت های Word و PDF برای دانلود رایگان آماده کردیم، بلکه می خوایم از سیر تا پیاز این عقد رو براتون توضیح بدیم. از اینکه هبه اصلاً چیه و چه فرقی با بقیه قراردادها داره، تا چه شرایطی باید داشته باشه و چه زمانی می تونید از بخشش خودتون پشیمون بشید یا نه. پس اگه دنبال یه راهنمای جامع و یه نمونه هبه نامه مطمئن هستید، جای درستی اومدید.

قرارداد هبه (بخشش) چیست؟ (تعریف و ماهیت حقوقی)

خب، بیایید اول از همه ببینیم اصلاً این هبه که این همه ازش حرف می زنیم، یعنی چی؟ توی قانون مدنی ما، ماده 795 به وضوح گفته که هبه یه عقده (یعنی یه قرارداد دوطرفه) که توش یه نفر (بهش میگیم واهب یا همون بخشنده) مال خودش رو به صورت رایگان به کس دیگه ای (بهش میگیم متهب یا همون کسی که هبه رو قبول می کنه) می بخشه. برای اینکه این بخشش درست و درمون باشه، متهب باید مال بخشیده شده رو تحویل بگیره و در اصطلاح، «قبض» کنه. یعنی هبه فقط با گفتن و نوشتن تموم نمیشه، باید مال دست به دست بشه.

ارکان اصلی عقد هبه؛ پایه های یه بخشش درست

برای اینکه یه قرارداد هبه مثل ستون های یه خونه محکم باشه، چند تا رکن اصلی داره که حتماً باید وجود داشته باشن:

• واهب (بخشنده): همون کسی که دلش میخواد مالش رو ببخشه.
• متهب (هبه گیرنده): اونی که قرار مال رو بگیره.
• عین موهوبه (مال مورد هبه): خود مالی که داره بخشیده میشه. این مال باید مشخص باشه، یعنی مثلاً نگید یه مقدار پول، باید بگید ده میلیون تومان پول نقد یا شش دانگ آپارتمان با فلان پلاک ثبتی.
• قبض (تصرف متهب): این خیلی مهمه! متهب باید مال رو بگیره و دستش باشه. اگه متهب مال رو قبض نکنه، هبه هنوز کامل نشده و واهب می تونه پشیمون بشه.

فرق هبه با بقیه قراردادها؛ قاطی نکنید!

شاید فکر کنید هبه با صلح، بیع (خرید و فروش) یا حتی هدیه دادن تو زندگی روزمره، شبیه همه. اما از نظر حقوقی، کلی با هم فرق دارن:

• هبه و بیع (خرید و فروش): تو بیع، شما مال رو میفروشید و در ازاش پول یا یه چیز دیگه میگیرید. ولی تو هبه، بخشش رایگانه و پولی در کار نیست (البته می تونید شرط عوض کنید که در ادامه توضیح میدم).
• هبه و صلح: صلح هم یه قرارداده که توش میشه مالی رو منتقل کرد، اما معمولاً برای حل اختلاف یا اینکه خیال طرفین از بابت چیزی راحت بشه، استفاده میشه. تو صلح، برخلاف هبه، واهب حق رجوع (پشیمون شدن) نداره.
• هبه و هدیه: هدیه یه واژه عامیانه برای بخششه. از نظر حقوقی، هر هدیه ای می تونه یه هبه باشه، اما اصطلاح حقوقی و دقیقش هبه است.
• هبه و وصیت: وصیت یعنی شما مشخص می کنید که بعد از فوتتون، اموالتون چطور تقسیم بشن. ولی هبه در زمان حیات انجام میشه و مال بلافاصله منتقل میشه.

هبه، عقد لازم یا جایز؟ یه نکته اساسی!

تو دنیای حقوق، بعضی قراردادها لازم هستن، یعنی هیچ کدوم از طرفین نمیتونن به راحتی پشیمون بشن و قرارداد رو بهم بزنن. بعضی ها هم جایز هستن، یعنی هر طرف هر وقت که خواست می تونه قرارداد رو فسخ کنه.

عقد هبه اصولاً یه عقد جایز محسوب میشه. یعنی چی؟ یعنی واهب (همون بخشنده) تا زمانی که مال تو دست متهب باشه و بعضی شرایط خاص دیگه پیش نیومده باشه، می تونه از بخشش خودش پشیمون بشه و مال رو پس بگیره. به این کار میگیم رجوع از هبه. اما این اصل هم مثل خیلی از قوانین دیگه، استثنائاتی داره که تو ماده 803 قانون مدنی اومده و بعداً مفصل بهش می پردازیم. پس فعلاً یادمون باشه که هبه، یه عقد جایزه که واهب می تونه رجوع کنه، مگر در موارد خاص.

شرایط اساسی صحت قرارداد هبه (پیش از تنظیم)

قبل از اینکه عجله کنید و یه نمونه قرارداد هبه رو پر کنید، باید حواستون به یه سری شرایط باشه. این شرایط مثل آجرهای یه ساختمان هستن؛ اگه نباشن، کل قرارداد ممکنه از اساس باطل باشه یا بعداً براتون دردسر درست کنه.

1. اهلیت طرفین؛ کی می تونه ببخشه یا هبه بگیره؟

اولین و مهم ترین شرط، اینه که هم واهب (بخشنده) و هم متهب (هبه گیرنده) باید اهلیت داشته باشن. اهلیت یعنی چی؟ یعنی از نظر قانونی بتونن تو قراردادها شرکت کنن. این شامل چند تا مورد میشه:

• بلوغ: یعنی به سن قانونی رسیده باشن (تو ایران برای پسرها 15 سال تمام قمری و برای دخترها 9 سال تمام قمری).
• عقل: یعنی عاقل باشن و مشکل روحی و روانی که مانع تشخیصشون بشه، نداشته باشن.
• رشید بودن: یعنی توانایی اداره امور مالی خودشون رو داشته باشن و بتونن تشخیص بدن که یه معامله به ضررشون هست یا نه. معمولاً افراد بعد از 18 سالگی رشید فرض میشن، مگر اینکه خلافش ثابت بشه.

اگه واهب یا متهب یکی از این شرایط رو نداشته باشن (مثلاً یه بچه بخواد مال زیادی رو ببخشه یا بگیره)، قراردادشون باطله و اعتبار قانونی نداره.

2. مالکیت واهب؛ از خودت ببخش، نه از مال مردم!

این دیگه خیلی واضحه، درسته؟ شما فقط می تونید مالی رو ببخشید که خودتون صاحبش هستید. نمی تونید مال شخص دیگه ای رو بردارید و به کسی هبه کنید. اگه واهب مالک مال نباشه و بدون اجازه مالک اصلی اون رو هبه کنه، این قرارداد فضولی محسوب میشه و تا وقتی که مالک اصلی اون رو تأیید نکنه، اعتباری نداره. پس حتماً قبل از بخشش، از مدارک مالکیت واهب اطمینان پیدا کنید.

3. معین و موجود بودن عین موهوبه؛ چیزی که نیست رو نمیشه بخشید!

مالی که قرار بخشیده بشه (عین موهوبه)، باید کاملاً معین و مشخص باشه و موقع عقد هبه، موجود باشه. مثلاً نمی تونید بگید: من ماشین آینده ام رو بهت هبه می کنم. باید ماشین الان موجود باشه و شماره پلاک، مدل، رنگ و سایر مشخصاتش رو دقیق ذکر کنید. اگه مال مشخص نباشه یا اصلاً وجود نداشته باشه، هبه باطله.

4. قبض و اقباض؛ تحویل بگیرید تا قطعی بشه!

یکی از تفاوت های اصلی هبه با خیلی از قراردادهای دیگه همینه: هبه فقط با توافق و امضای قرارداد کامل نمیشه! متهب (کسی که مال رو می گیره) حتماً باید اون مال رو قبض کنه، یعنی عملاً تحویل بگیره و تصرفش کنه. مثلاً اگه یه ملک هبه میشه، متهب باید کلید رو بگیره و بره تو ملک زندگی کنه یا اونو اداره کنه. اگه یه خودرو هبه میشه، متهب باید خودرو رو تحویل بگیره و ازش استفاده کنه. تا زمانی که این قبض اتفاق نیفته، واهب حق رجوع داره و می تونه پشیمون بشه. اینو یادتون نره که قبض در هبه یه شرط اساسی برای صحت اونه!

یادتون باشه که قبض (تحویل گرفتن و تصرف مال توسط هبه گیرنده) یکی از کلیدی ترین مراحل در عقد هبه است. بدون قبض، هبه کامل نشده و واهب همیشه حق رجوع دارد. پس حواستان به این نکته مهم حسابی جمع باشد!

5. عدم نیاز به عوض؛ هبه بلاعوضه، اما می تونی شرط بذاری!

اصل و اساس هبه بر اینه که شما مالی رو بلاعوض می بخشید، یعنی در ازاش چیزی نمی گیرید. اما این به این معنی نیست که اصلاً نمیشه هیچ شرطی گذاشت. شما می تونید تو قرارداد هبه شرط کنید که متهب (هبه گیرنده) در ازای این بخشش، کاری برای شما انجام بده یا مبلغی رو به شما بده. به این میگیم هبه معوّض (هبه با عوض). مثلاً شما ملک رو هبه می کنید به شرط اینکه متهب تا آخر عمر از شما نگهداری کنه، یا مبلغی به یه خیریه خاص بده. اگه متهب به این شرط عمل نکنه، واهب حق فسخ قرارداد رو پیدا می کنه.

انواع قرارداد هبه و کاربردهای آن

قرارداد هبه مثل یه چاقوی چند کاره است که میشه تو موقعیت های مختلف ازش استفاده کرد، البته با رعایت اصول و قواعد خاص خودش. بیایید ببینیم چند نوع هبه داریم و هر کدوم به چه دردی می خورن.

1. هبه بلاعوض؛ بخشش از سر عشق و علاقه

این همون نوع رایج و اصلی هبه است که ازش حرف زدیم. یعنی شما مالی رو به کسی می بخشید و انتظار ندارید در ازاش چیزی ازش بگیرید. یه هبه کاملاً رایگان و بدون هیچ شرط خاصی. مثلاً پدری که یه مبلغ پول رو بدون هیچ چشم داشتی به فرزندش میده، داره هبه بلاعوض انجام میده. این نوع هبه، ساده ترین شکل هبه است.

2. هبه معوّض؛ بخشش به شرط چاقو!

همونطور که قبلاً اشاره کردم، میشه تو قرارداد هبه شرط گذاشت. به این می گیم هبه معوض. یعنی واهب مالی رو می بخشه، اما به شرط اینکه متهب (هبه گیرنده) یه کاری براش انجام بده یا چیزی رو بهش بده. مثلاً شما ماشینتون رو به برادرتون هبه می کنید به این شرط که هر ماه یه سر به مادرتون بزنه و ازش مراقبت کنه. اگه برادرتون به این شرط عمل نکنه، شما می تونید هبه رو فسخ کنید و ماشین رو پس بگیرید. عوض در هبه می تونه هر چیزی باشه، از یه مبلغ پول گرفته تا انجام یه خدمت یا حتی بخشش یه مال دیگه.

3. هبه اموال منقول؛ از پول نقد تا طلا و ماشین

اموال منقول یعنی اموالی که میشه اونا رو جابه جا کرد، بدون اینکه به خودشون یا محلشون آسیب برسه. مثل:

• وجه نقد (پول)
• طلا و جواهر
• خودرو
• سهام شرکت ها
• لوازم منزل

برای هبه این اموال، کافیه که قرارداد نوشته بشه و مهم تر از اون، متهب مال رو قبض کنه. مثلاً برای هبه پول، انتقال به حساب بانکی و برای هبه خودرو، تحویل سوئیچ و سند (چه رسمی باشه چه وکالتی) و استفاده از خودرو توسط متهب، از مصادیق قبضه.

4. هبه اموال غیرمنقول؛ ملک و زمین رو چطور هبه کنیم؟

اموال غیرمنقول هم یعنی اموالی که نمیشه اونا رو جابه جا کرد، مثل زمین، آپارتمان، مغازه یا ویلا. هبه این اموال یه کمی پیچیده تره و نکات خاص خودش رو داره:

• قبض: قبض در مورد اموال غیرمنقول یعنی متهب باید عملاً ملک رو تصرف کنه. مثلاً کلید رو بگیره، وسایلش رو ببره توش یا اجاره بده.
• لزوم ثبت رسمی: اگه می خواید هبه نامه ملک رو محکم کاری کنید و از نظر قانونی کاملاً معتبر باشه، بهتره که به صورت رسمی تو دفتر اسناد رسمی ثبت بشه. این کار از خیلی از مشکلات و ادعاهای احتمالی آینده جلوگیری می کنه و حق و حقوق متهب رو تثبیت می کنه. البته هبه رسمی برای اموال غیرمنقول شرط صحت نیست ولی برای استحکام و اعتبار بالا هبه نامه رسمی توصیه می شود.

5. هبه دین (ابراء)؛ بخشیدن بدهی

شاید اینو کمتر شنیده باشید. گاهی اوقات، یه نفر به شما بدهکاره و شما تصمیم می گیرید اون بدهی رو بهش ببخشید. به این کار، در اصطلاح حقوقی ابراء گفته میشه که یه نوع هبه دین محسوب میشه. یعنی شما طلبتون رو به بدهکارتون هبه می کنید و دیگه ازش نمی خواید که بدهیش رو پرداخت کنه. این کار معمولاً با یه اقرارنامه یا سندی رسمی انجام میشه.

حق رجوع از هبه (فسخ قرارداد) و موارد استثناء

خب، همونطور که قبل تر اشاره کردیم، هبه یه عقد جایزه. این یعنی چی؟ یعنی واهب (اون کسی که مال رو بخشیده) یه حق اساسی داره به اسم حق رجوع از هبه یا همون فسخ قرارداد هبه. یعنی می تونه از بخشش خودش پشیمون بشه و مالی رو که بخشیده، پس بگیره. این حق تو ماده 803 قانون مدنی اومده و خیلی هم مهمه. اما این حق هم مثل هر قانون دیگه ای، یه سری استثنائات داره که اگه اون موارد پیش بیان، دیگه واهب نمی تونه پشیمون بشه و مال رو پس بگیره.

اصل کلی: واهب می تونه رجوع کنه!

اگه هیچ کدوم از استثنائاتی که در ادامه میگیم پیش نیومده باشه، واهب هر وقت که دلش خواست می تونه مال موهوبه (مال بخشیده شده) رو پس بگیره. فقط کافیه که قصدش رو به متهب (هبه گیرنده) اعلام کنه. این اعلام قصد می تونه کتبی باشه (مثلاً با یه نامه یا اظهارنامه) یا حتی شفاهی. اما برای محکم کاری، بهتره که کتبی و رسمی باشه تا بعداً بشه ثابتش کرد.

موارد سلب حق رجوع (کِی دیگه نمی شه پشیمون شد؟)

حالا بریم سراغ اون موارد خاص که اگه اتفاق بیفتن، دیگه واهب حق نداره مال رو پس بگیره. این ها همون استثنائات ماده 803 قانون مدنی هستن:

1. وقتی متهب، پدر، مادر یا اولاد واهب باشه: یعنی اگه شما به پدرتون، مادرتون یا فرزندانتون چیزی هبه کردید، دیگه نمی تونید از این بخشش پشیمون بشید و مال رو پس بگیرید. این قانون برای حفظ روابط خانوادگی و محکم کردن پایه های اون وضع شده.
2. وقتی هبه معوض بوده و عوض داده شده باشه: اگه شما مالی رو هبه کردید و شرط گذاشتید که متهب در ازاش کاری انجام بده یا چیزی به شما بده، و متهب هم به اون شرط عمل کرده و عوض رو داده، دیگه نمی تونید پشیمون بشید. مثلاً اگه ماشین رو به شرط پرداخت 10 میلیون تومان به شما هبه کردید و متهب اون پول رو داده، دیگه راه برگشتی نیست.
3. وقتی عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده باشه: یعنی متهب، مالی رو که بهش هبه شده، به کس دیگه ای منتقل کرده باشه (مثلاً فروخته باشه، صلح کرده باشه یا خودش هبه کرده باشه). تو این حالت، چون مال دیگه دست متهب نیست، واهب نمی تونه اونو پس بگیره.
4. وقتی در عین موهوبه تغییرات اساسی ایجاد شده باشه: اگه روی مال بخشیده شده تغییرات اساسی و غیرقابل برگشت اتفاق افتاده باشه، دیگه واهب نمی تونه رجوع کنه. مثلاً اگه یه زمین رو هبه کردید و متهب تو اون زمین ساخت و ساز کرده یا روی طلا و جواهر هبه شده، تغییرات اساسی ایجاد کرده باشه، دیگه راهی برای برگشت نیست.
5. فوت واهب یا متهب: با فوت واهب یا متهب، حق رجوع از بین میره. یعنی اگه واهب فوت کنه، وراثش نمی تونن از هبه رجوع کنن و اگه متهب فوت کنه، دیگه واهب نمی تونه مال رو از وراث متهب پس بگیره.

نحوه اعلام رجوع و آثار حقوقی آن: اگه واهب قصد رجوع داشته باشه و هیچ کدوم از استثنائات بالا هم وجود نداشته باشه، کافیه این قصد رو به متهب اعلام کنه. برای اینکه این اعلام مستند باشه، بهتره با یه اظهارنامه قضایی به متهب اطلاع داده بشه. با اعلام رجوع، قرارداد هبه فسخ میشه و واهب می تونه برای پس گرفتن مال، اقدام قانونی کنه.

نکته مهم: این قسمت خیلی ظریفه و کوچکترین اشتباهی می تونه منجر به از دست رفتن حق رجوع یا مشکلات حقوقی دیگه بشه. پس حتماً قبل از هر اقدامی، با یه وکیل متخصص مشورت کنید.

مراحل تنظیم یک قرارداد هبه کامل و صحیح

تنظیم یک قرارداد هبه درست و حسابی، مثل آشپزی می مونه! باید مواد لازم رو دقیق بشناسید و مراحل رو یکی یکی درست انجام بدید تا در نهایت یه غذای خوشمزه و بی عیب و نقص داشته باشید. اینجا مراحل تنظیم یه هبه نامه کامل و صحیح رو با هم مرور می کنیم:

1. نوع قرارداد رو انتخاب کنید (با عوض یا بلاعوض)

اول از همه باید تصمیم بگیرید که هبه شما از کدوم نوعه؟ هبه بلاعوضه (یعنی هیچ شرط و چشم داشتی ندارید) یا هبه معوضه (یعنی در ازاش از متهب یه چیزی می خواید یا شرطی براش می ذارید)؟ این تصمیم روی بندهای بعدی قرارداد تاثیر می ذاره و باید از همون اول مشخص باشه.

2. مشخصات واهب و متهب رو دقیق تکمیل کنید

تو هر قراردادی، مشخصات طرفین باید با دقت کامل نوشته بشه. این شامل موارد زیر میشه:

• نام و نام خانوادگی کامل
• نام پدر
• شماره شناسنامه و محل صدور
• کد ملی
• آدرس کامل و دقیق پستی
• شماره تماس (ثابت و همراه)

هم برای واهب و هم برای متهب باید این اطلاعات دقیقاً ثبت بشه تا هیچ شبهه ای تو هویت طرفین وجود نداشته باشه.

3. عین موهوبه رو کامل و دقیق توصیف کنید

مالی که داره هبه میشه، باید با تمام جزئیاتش تو قرارداد ذکر بشه. هرچی دقیق تر باشه، بهتره.

• برای ملک: نوع ملک (آپارتمان، زمین، ویلا)، پلاک ثبتی، کد پستی، آدرس دقیق، متراژ، کاربری (مسکونی، تجاری)، حدود اربعه، شماره سند مالکیت، تاریخ و محل تنظیم سند، دفترخانه تنظیم کننده و هر اطلاعات دیگه ای که به شناسایی دقیق ملک کمک می کنه.
• برای خودرو: نوع خودرو، مدل، رنگ، سال ساخت، شماره موتور، شماره شاسی، شماره پلاک و هر اطلاعات دیگه ای که در برگ سبز و سند مالکیت خودرو اومده.
• برای وجه نقد: مبلغ دقیق (به عدد و حروف) و واحد پول (ریال، تومان، دلار).
• برای سهام: نام شرکت، تعداد سهام، نوع سهام (عادی، ممتاز) و شماره مربوط به سهام.

ذکر ارزش تقریبی مال موهوبه هم می تونه به شفافیت بیشتر کمک کنه.

4. شرایط خاص و شروط ضمن عقد رو (اگه هست) دقیق بنویسید

اگه هبه شما از نوع معوضه یا هر شرط دیگه ای دارید، حتماً باید این شروط رو به وضوح تو قرارداد ذکر کنید. مثلاً:

• شرط عدم رجوع واهب (یعنی واهب حق پشیمانی رو از خودش ساقط می کنه).
• شرط انجام کاری توسط متهب (مثلاً نگهداری از واهب تا پایان عمر).
• شرط پرداخت مبلغی یا بخشش مالی دیگر.

یادتون باشه که هر شرطی باید قانونی باشه و با ذات عقد هبه منافات نداشته باشه.

5. امضاء طرفین و شهود؛ محکم کاری فراموش نشه!

بعد از اینکه همه بندها رو با دقت نوشتید، نوبت به امضا می رسه. هم واهب و هم متهب باید زیر قرارداد رو امضا کنن و اثر انگشت بزنن.

حضور شهود (حداقل دو نفر) هم برای قرارداد هبه، به خصوص برای اثبات قبض یا شرایط خاص، اهمیت زیادی داره. شهود هم باید مشخصات کامل خودشون رو بنویسن و قرارداد رو امضا کنن. این کار باعث میشه که در صورت بروز اختلاف، اثبات صحت قرارداد راحت تر باشه.

6. لزوم ثبت رسمی (برای اموال غیرمنقول)

همونطور که قبلاً گفتیم، برای هبه ملک و اموال غیرمنقول، اگهچه ثبت رسمی شرط صحت نیست ولی برای اعتبار بالاتر و جلوگیری از هرگونه مشکل در آینده، حتماً بعد از امضای قرارداد، به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنید و هبه نامه رو به صورت رسمی ثبت کنید. این کار باعث میشه که دیگه هیچ کس نتونه ادعای مالکیت یا هرگونه خدشه ای به هبه شما وارد کنه.

دانلود رایگان نمونه قرارداد هبه (Word و PDF)

خب، رسیدیم به بخش جذاب و پرطرفدار مقاله! میدونم که خیلی هاتون به خاطر همین قسمت اینجا هستید. ما برای اینکه کار شما رو راحت کنیم، چند نمونه قرارداد هبه رو در دو فرمت پرکاربرد Word و PDF آماده کردیم. این نمونه ها شامل هبه های بلاعوض و معوض میشن و شما می تونید بسته به نیازتون، هر کدوم رو که خواستید دانلود کنید.

چرا Word و PDF؟

• فایل Word (قابل ویرایش): اگه می خواهید قرارداد رو با جزئیات دقیق و کاملاً شخصی سازی شده برای خودتون بنویسید، فرمت Word عالیه. می تونید مشخصات رو پر کنید، بندها رو کم و زیاد کنید یا شروط خاص خودتون رو اضافه کنید. این فایل ها به درد کسایی می خورن که دوست دارن همه چیز رو تحت کنترل داشته باشن.
• فایل PDF (آماده پرینت): اگه وقت کمی دارید یا فقط می خواهید یه قالب کلی رو پر کنید و سریع به یه هبه نامه دسترسی داشته باشید، فایل های PDF بهترین گزینه هستن. کافیه اونا رو پرینت بگیرید و با دست جاهای خالی رو پر کنید و امضا کنید. این فایل ها معمولاً برای کسایی که یه نمونه فرم هبه نامه فوری می خوان، کاربردی ترن.

راهنمای استفاده از نمونه قراردادها:

1. اول از همه، با توجه به نیازتون (هبه بلاعوض یا معوض) و نوع مال مورد هبه (منقول یا غیرمنقول)، نمونه مناسب رو انتخاب کنید.
2. اگه فایل Word رو دانلود کردید، بخش هایی که با خطوط خالی (مثل ………..) مشخص شدن رو با اطلاعات خودتون پر کنید. اگه شروط خاصی دارید، می تونید اونا رو تو بخش شروط ضمن عقد اضافه کنید.
3. اگه فایل PDF رو انتخاب کردید، بعد از پرینت، با خودکار جاهای خالی رو با دقت و خوانا پر کنید.
4. قبل از امضا، حتماً قرارداد رو با دقت تمام بخونید و مطمئن بشید که همه چیز درسته و با توافقات شما همخوانی داره.
5. مشخصات واهب، متهب و عین موهوبه رو با جزئیات کامل و از روی مدارک معتبر (مثل سند مالکیت، کارت ملی و …) وارد کنید.
6. اگه هبه شامل اموال غیرمنقوله، حتماً بعد از امضا، برای ثبت رسمی به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنید.
7. اهمیت وجود شهود رو فراموش نکنید و حتماً از دو نفر شاهد معتبر بخواهید قرارداد رو امضا کنن.

توصیه مهم: این نمونه ها، قالب های استاندارد هستن و می تونن برای شروع کار شما خیلی مفید باشن. اما یادتون نره که هر شرایطی ممکنه جزئیات حقوقی خاص خودش رو داشته باشه. برای اطمینان صد درصدی و جلوگیری از هرگونه مشکل احتمالی، بهتره قبل از امضای نهایی، حتماً با یه وکیل یا مشاور حقوقی متخصص مشورت کنید. یه وکیل متخصص قراردادها می تونه قرارداد رو بررسی کنه و مطمئن بشه که همه چیز طبق قانون و به نفع شماست.

نمونه قرارداد هبه جامع (متن کامل برای مطالعه در صفحه)

برای اینکه شما یه دید کامل از محتوای یه هبه نامه داشته باشید و بتونید با اجزای اون آشنا بشید، اینجا یه نمونه جامع از قرارداد هبه رو قرار دادیم. این متن رو می تونید به عنوان یه الگو برای تنظیم قرارداد خودتون استفاده کنید یا فقط برای آشنایی بیشتر با ساختار و بندهای یه قرارداد هبه مطالعه کنید.

بسمه تعالی

نمونه قرارداد هبه (بخشش) مال

این قرارداد در تاریخ …………………… فی مابین طرفین ذیل، با رعایت کامل کلیه شرایط صحت معامله و اطلاع کامل از مفاد قانونی عقد هبه و با رضایت کامل و بدون هیچ گونه اکراه و اجبار، منعقد گردید و طرفین ملزم به رعایت و اجرای مفاد آن می باشند.

ماده 1: طرفین قرارداد

1. واهب (هبه کننده):

   آقای/خانم …………………………………. فرزند …………………… به شماره شناسنامه …………………… صادره از …………………… کد ملی …………………… متولد …………………… شغل …………………… به نشانی کامل ……………………………………………………………………………. و شماره تماس ……………………

2. متهب (هبه گیرنده):

   آقای/خانم …………………………………. فرزند …………………… به شماره شناسنامه …………………… صادره از …………………… کد ملی …………………… متولد …………………… شغل …………………… به نشانی کامل ……………………………………………………………………………. و شماره تماس ……………………

ماده 2: عین موهوبه (مال مورد بخشش)

تمامت …………………… (مثلاً: شش دانگ/پنجاه متر مربع/یک دستگاه) …………………… (نوع مال: آپارتمان/زمین/خودرو/مبلغ وجه نقد/تعداد سهام) به مشخصات ذیل:

• برای ملک: واقع در ………………………….. به پلاک ثبتی فرعی …………………… از اصلی …………………… بخش …………………… ثبتی …………………… (مثلاً تهران)، به نشانی ……………………………………………………………………………. دارای سند مالکیت به شماره چاپی …………………… (شماره سریال سند) مورخ …………………… صفحه …………………… جلد …………………… دفترخانه …………………… متراژ …………………… متر مربع با کاربری …………………… (مسکونی/تجاری) و حدود اربعه (شمالاً، جنوباً، شرقاً، غرباً) ……………………………………………………………………………. به انضمام تمامی توابع، لواحق، منضمات، مشاعات و مشترکات قانونی آن.
• برای خودرو: نوع …………………… مدل …………………… سال ساخت …………………… رنگ …………………… شماره موتور …………………… شماره شاسی …………………… شماره پلاک …………………… (ایران …) …………………… .
• برای وجه نقد: مبلغ …………………… (به عدد) …………………… (به حروف) …………………… ریال/تومان/دلار (واحد پول) که از طریق …………………… (مثلاً انتقال بانکی به شماره حساب/پرداخت نقدی) به متهب پرداخت گردیده/می گردد.

ارزش تقریبی عین موهوبه در زمان تنظیم این قرارداد مبلغ …………………… ریال/تومان می باشد.

ماده 3: قبض عین موهوبه

متهب با امضای این قرارداد، اقرار و اذعان می نماید که عین موهوبه موضوع ماده 2 این قرارداد را در تاریخ …………………… و در مکان …………………… (مثلاً محل وقوع ملک/محل تنظیم قرارداد) به صورت کامل و از هر حیث تصرف نموده و قبض و اقباض صورت گرفته است. متهب با این اقرار، هرگونه ادعایی مبنی بر عدم قبض یا ناقص بودن آن را از خود سلب و ساقط می نماید.

ماده 4: عوض قرارداد (اختیاری – در صورت وجود هبه معوّض)

در صورتی که این قرارداد از نوع هبه معوض باشد، واهب عین موهوبه را در قبال ……………………………………………………………………………. (مبلغ/خدمت/مال/شرط مورد نظر) به متهب هبه می نماید. متهب متعهد است که عوض مقرر را در تاریخ …………………… و به نحو …………………… (مثلاً پرداخت نقدی/انتقال به حساب/انجام خدمت) به واهب تسلیم/انجام نماید. عدم انجام عوض مقرر توسط متهب در موعد مقرر، برای واهب حق فسخ این قرارداد را ایجاد خواهد کرد. با پرداخت/انجام عوض مقرر، حق رجوع واهب از این هبه، ساقط می گردد.

ماده 5: شروط ضمن عقد (اختیاری)

طرفین قرارداد، شروط ذیل را ضمن عقد حاضر لازم الاجرا می دانند:

1. ……………………………………………………………………………………………………………………………………..
2. ……………………………………………………………………………………………………………………………………..

ماده 6: اقرار و اسقاط خیارات

طرفین قرارداد اقرار می نمایند که در کمال صحت عقل و اراده و با اطلاع کامل از مفاد این قرارداد و قوانین مربوطه، اقدام به امضا نموده اند. همچنین طرفین ضمن العقد حاضر، کافه خیارات قانونی از جمله خیار غبن (فاحش و افحش)، تدلیس، رویت و تخلف از وصف و … را (به جز خیار عیب و فسخ به جهت عدم انجام عوض در هبه معوض) از خود سلب و ساقط نمودند.

ماده 7: حل و فصل اختلافات

در صورت بروز هرگونه اختلاف در تفسیر، اجرا یا هر مورد دیگر مربوط به این قرارداد، طرفین ابتدا تلاش خواهند کرد که از طریق مذاکره مسالمت آمیز اختلاف را حل کنند. در صورت عدم حصول نتیجه، مرجع صالح برای رسیدگی به اختلافات، دادگاه های عمومی حوزه قضایی …………………… می باشد.

ماده 8: تعداد نسخ و تاریخ تنظیم

این قرارداد در …………………… (تعداد) صفحه و مشتمل بر …………………… (تعداد) ماده و …………………… (تعداد) تبصره (در صورت وجود) در تاریخ …………………… در …………………… (محل تنظیم قرارداد) در …………………… (تعداد) نسخه با اعتبار واحد تنظیم و به امضای طرفین رسید.

امضاء و اثر انگشت واهب:

………………………………….

امضاء و اثر انگشت متهب:

………………………………….

امضاء و اثر انگشت شاهد 1: (نام و نام خانوادگی، کد ملی، آدرس)

………………………………….

امضاء و اثر انگشت شاهد 2: (نام و نام خانوادگی، کد ملی، آدرس)

………………………………….

---

نکات حقوقی و توصیه های مهم پیش از امضای قرارداد هبه

تنظیم و امضای قرارداد هبه، مثل هر سند حقوقی دیگه ای، یه سری حساسیت ها و ظرافت های خاص خودش رو داره. اگه حواستون به این نکات نباشه، ممکنه خدای نکرده بعداً سر از دادگاه در بیارید! پس قبل از اینکه زیر برگه های هبه نامه رو امضا کنید، این توصیه ها رو جدی بگیرید:

1. حتماً با یه وکیل متخصص مشورت کنید!

اگه یه مال باارزش (خصوصاً ملک یا مبلغ زیاد پول) رو هبه می کنید یا هبه می گیرید، بهترین و مطمئن ترین کار اینه که قبل از هر اقدامی، با یه وکیل متخصص قراردادها صحبت کنید. وکیل می تونه تمام ابعاد حقوقی قرارداد رو برای شما توضیح بده، از صحت شرایط گرفته تا جزئیات مربوط به رجوع از هبه یا آثار مالیاتی. مشاوره حقوقی، مثل بیمه کردن آینده قرارداد شماست.

2. مدارک مالکیت واهب رو دقیق بررسی کنید

مطمئن بشید که واهب (همون بخشنده) واقعاً مالک مالیه که داره هبه می کنه. برای اموال غیرمنقول (مثل ملک)، حتماً سند مالکیت رو ببینید و از صحت اون اطمینان پیدا کنید. برای اموال منقول مثل خودرو هم، مدارک شناسایی و سند مالکیت رو چک کنید. هبه کردن مال غیر بدون اجازه مالک، باطله و براتون دردسر درست می کنه.

3. آثار مالیاتی احتمالی هبه رو در نظر بگیرید

خیلی ها فکر می کنن هبه کاملاً رایگانه و هیچ دردسر مالیاتی نداره. اما این همیشه درست نیست! ممکنه هبه، خصوصاً برای مبالغ بالا یا اموال خاص، مشمول مالیات بشه. البته در مواردی مثل هبه به افراد نزدیک (مثل فرزند یا همسر) ممکنه معافیت هایی وجود داشته باشه، اما بهتره قبل از امضا، در مورد مالیات هبه هم تحقیق کنید یا از یه مشاور مالیاتی بپرسید.

4. برای اموال غیرمنقول، حتماً ثبت رسمی کنید

همونطور که قبلاً هم گفتیم، اگه ملک یا زمینی رو هبه می کنید، حتماً بعد از تنظیم هبه نامه عادی (اگه دارید)، به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنید و اون رو به صورت رسمی ثبت کنید. هبه نامه رسمی، سندیت و اعتبار بسیار بالاتری داره و جلوی خیلی از اختلافات بعدی رو می گیره. با ثبت رسمی، دیگه کمتر کسی می تونه ادعایی در مورد اون ملک داشته باشه.

5. قرارداد رو تحت فشار یا اکراه امضا نکنید

رضایت قلبی و کامل، پایه و اساس هر قراردادیه. اگه واهب یا متهب تحت فشار، تهدید یا اجبار (حتی اجبار روحی و روانی) این قرارداد رو امضا کنن، ممکنه بعداً بتونن ادعای بطلان یا عدم نفوذ قرارداد رو مطرح کنن. پس مطمئن بشید که هر دو طرف با کمال میل و اراده خودشون قرارداد رو امضا می کنن.

6. شروط واضح و شفاف رو درج کنید

اگه هبه شما معوضه یا هر شرط دیگه ای دارید، اونا رو با زبانی ساده، روشن و بدون ابهام تو قرارداد بنویسید. هرچی شروط شفاف تر باشن، احتمال سوءتفاهم و اختلاف در آینده کمتر میشه. از جملات دوپهلو یا مبهم خودداری کنید.

7. اهمیت قبض رو دست کم نگیرید

باز هم تکرار می کنم: قبض در هبه خیلی مهمه! مطمئن بشید که متهب مال رو عملاً تحویل گرفته و تصرف کرده. برای ملک، حتی اگه شده، یه عکس از حضور متهب تو ملک یا مدارک پرداخت عوارض و قبوض به نام متهب می تونه مفید باشه. بدون قبض، هبه کامل نمیشه و واهب حق رجوع داره.

سوالات متداول

آیا قرارداد هبه باید رسمی باشد؟

نه، حتماً لازم نیست قرارداد هبه رسمی باشه تا معتبر محسوب بشه. هبه می تونه به صورت یه سند عادی (مثلاً یه دست نویس که واهب و متهب امضا کردن) هم انجام بشه و معتبره، به شرط اینکه شرایط عمومی صحت قراردادها و شرایط اختصاصی هبه (مثل قبض) رعایت شده باشه. اما برای اموال غیرمنقول مثل ملک، توصیه اکید می کنیم که هبه نامه رو حتماً به صورت رسمی در دفتر اسناد رسمی ثبت کنید تا از نظر قانونی استحکام بیشتری داشته باشه و از بروز اختلافات آتی جلوگیری بشه.

آیا می توان مال مشترک را هبه کرد؟

بله، میشه. اما اگه مالی بین چند نفر مشترکه، هر کدوم از شرکا فقط می تونه سهم خودش رو هبه کنه. برای هبه کردن کل مال مشترک، باید همه شرکا رضایت داشته باشن و قرارداد رو امضا کنن. در واقع، هر شریک فقط نسبت به سهم خودش مالکیت داره و می تونه اون رو ببخشه. اگه کسی بخواد تمام مال مشاع رو هبه کنه، هبه نسبت به سهم خودش صحیح و نسبت به سهم بقیه فضولی (غیرنافذ) خواهد بود.

اگر متهب فوت کند، آیا واهب می تواند مال را پس بگیرد؟

خیر. همانطور که در بخش حق رجوع از هبه توضیح دادیم، فوت متهب (هبه گیرنده) یکی از مواردی است که حق رجوع واهب را از بین می برد. یعنی با فوت متهب، مال موهوبه وارد ترکه او شده و به ورثه اش تعلق می گیرد و واهب دیگر نمی تواند آن را پس بگیرد.

آیا هبه به فرزند قابلیت رجوع دارد؟

خیر، طبق ماده 803 قانون مدنی، یکی از استثنائات حق رجوع از هبه این است که متهب، پدر، مادر یا اولاد واهب باشد. بنابراین، اگر مالی را به فرزندتان هبه کنید، دیگر نمی توانید از آن رجوع کنید و مال را پس بگیرید. این قانون برای حفظ و تحکیم روابط خانوادگی وضع شده است.

نتیجه گیری:

همونطور که دیدید، عقد هبه با اینکه در ظاهر ساده به نظر می رسه (همین که یه نفر چیزی رو به یکی دیگه ببخشه)، اما از نظر حقوقی کلی پیچیدگی و نکته داره. از شرایط صحت گرفته تا انواعش و مهم تر از همه، حق رجوع از هبه. اگه حواستون به این جزئیات نباشه، یه بخشش خوب و دوستانه می تونه تبدیل به یه دعوای حقوقی پردردسر بشه.

هدف ما تو این مقاله این بود که یه راهنمای جامع و کاربردی از قرارداد هبه رو در اختیارتون بذاریم و نشون بدیم که چقدر مهمه این جور قراردادها رو با آگاهی کامل تنظیم کنید. فراموش نکنید که همیشه دانش حقوقی، بهترین سپر دفاعی شماست.

حالا که با تمام این نکات آشنا شدید، می تونید با خیال راحت نمونه قرارداد هبه مورد نیاز خودتون رو دانلود کنید و با آگاهی کامل گام بردارید. برای اطمینان بیشتر و داشتن یه قرارداد کاملاً بی نقص و مطمئن، توصیه می کنیم پیش از امضای هرگونه قرارداد هبه، حتماً با یه وکیل متخصص حقوقی مشورت کنید.