خلاصه کتاب مهارت های جدید برای تربیت من دیگر من ( نویسنده عباس قانع عزآبادی )

کتاب «مهارت های جدید برای تربیت من دیگر من» از عباس قانع عزآبادی یک راهنمای کاربردی و عمیق برای پدر و مادرهایی است که می خواهند فرزندانی سالم و شاد تربیت کنند. این کتاب به شما کمک می کند تا با ریشه های مشکلات رفتاری بچه ها آشنا شوید و راهکارهای عملی و اثربخشی را برای حل وفصل این چالش ها یاد بگیرید.

راستش را بخواهید، تربیت فرزند مثل یک سفر طولانی و پرماجراست. هر روز با چالش های جدیدی روبرو می شویم؛ از لجبازی و پرخاشگری گرفته تا شب ادراری و سوالات حساسی مثل مرگ و مسائل جنسی. شاید بارها از خودتان پرسیده اید: «خب حالا چی کار کنم؟» یا «آیا واقعاً راه درستی وجود داره؟» خبر خوب این است که بله، وجود دارد! عباس قانع عزآبادی توی کتاب مهارت های جدید برای تربیت من دیگر من دقیقاً دست روی همین نیازها گذاشته و یک نقشه راه عملی برایتان تهیه کرده است.

این مقاله قرار نیست فقط اسم کتاب رو بگه و رد بشه؛ نه! ما می خواهیم با هم قدم به قدم، توی این خلاصه جامع و کاربردی، به دل مطالب کتاب بریم و عصاره بهترین و مهم ترین راهکارهای تربیتی رو بیرون بکشیم. پس اگه دنبال یه چراغ راه برای تربیت بچه هاتون هستید، با این مقاله همراه بشید تا ببینیم چطور می تونیم با درک درست از دنیای بچه ها، اون ها رو برای یه زندگی شاد و موفق آماده کنیم.

اصول بنیادین تربیت: از شناخت کودک تا سبک فرزندپروری

قبل از هر چیزی، باید بپذیریم که هر بچه یک دنیای منحصر به فرده. نمی تونیم با یک نسخه واحد برای همه رفتار کنیم. کتاب «مهارت های جدید برای تربیت من دیگر من» اول از همه از همین جا شروع می کنه؛ یعنی از شناخت خود کودک و بعد هم شناخت خودمون به عنوان پدر و مادر.

مراحل رشدی کودک: درک نیازها در هر سن

یکی از مهم ترین قدم ها توی تربیت فرزند، اینه که بدونیم تو هر سنی، بچه ما چه نیازها و ویژگی هایی داره. مثلاً انتظاری که از یه بچه دوساله داریم، نباید همونی باشه که از یه بچه پنج ساله داریم. کتاب عباس قانع عزآبادی، مراحل رشدی کودک رو از تولد تا پنج سالگی به خوبی توضیح داده و نشون داده که توی هر مقطع، چه چیزهایی برای بچه ها اهمیت داره:

• از تولد تا ۴ ماهگی: توی این دوران، نوزاد بیشتر با حس هاش دنیا رو می شناسه. لمس، صدا، بوی مادر، همه چیز براش تازگی داره. نیاز اصلیش امنیت، تغذیه و آرامشه.
• از ۴ تا ۶ ماهگی: کم کم هماهنگی بین چشم و دستش بیشتر میشه. شروع می کنه به شناخت محیط اطرافش، دست و پا می زنه و سعی می کنه اشیا رو بگیره. بازی های ساده و لمس کردن چیزهای مختلف براش جذابه.
• از ۶ تا ۱۸ ماهگی: دوران غلت زدن، نشستن، چهار دست و پا رفتن و حتی اولین قدم ها! دنیا براش خیلی بزرگ تر شده. دلبستگی به مادر یا مراقب اصلی خیلی قویه. کنجکاوی زیادی برای کشف محیط داره.
• از ۱۸ تا ۲۴ ماهگی: بچه ها توی این سن مستقل تر میشن. شروع می کنن به حرف زدن، جمله ساختن و خواسته های خودشون رو بیان کردن. ممکنه لجبازی ها از همین جا شروع بشه چون می خوان «خودشون» باشن.
• از ۲۴ تا ۳۶ ماهگی: دوران «چرا؟». بچه ها توی این سن پر از سوال هستن و می خوان دلیل همه چیز رو بدونن. بازی های تخیلی براشون خیلی مهمه و دنیای اطرافشون رو با داستان های خودشون ترکیب می کنن.
• از ۳ تا ۵ سالگی: حالا دیگه یه شخصیت کوچیک دارن. می تونن خودشون رو توصیف کنن و با بقیه بچه ها بازی کنن. مهارت های اجتماعی شون داره شکل می گیره و مرز بین خیال و واقعیت رو کم کم درک می کنن.

اگه ما این مراحل رو درست بشناسیم، هم انتظارات واقع بینانه تری از بچه هامون داریم و هم می دونیم چطور باید به نیازهاشون پاسخ بدیم.

شما چه نوع والدینی هستید؟ شناخت سبک های فرزندپروری

شاید فکر کنید هر پدر و مادری فقط یک جور رفتار می کنه، ولی عباس قانع عزآبادی توی کتابش نشون میده که ما توی دسته های مختلفی قرار می گیریم. اینکه ما جزو کدوم دسته هستیم، تاثیر مستقیم روی شخصیت و آینده بچه هامون داره. این کتاب چند تا از این انواع رو معرفی می کنه:

• والدین غیرفعال: این والدین معمولاً خیلی دخالتی توی کارهای بچه ها ندارن. حد و مرزی تعیین نمی کنن و بچه هاشون رو تو تصمیم گیری هاشون آزاد میذارن. نتیجه اش میشه بچه هایی که ممکنه تو اجتماع به مشکل بربخورن چون قوانین رو یاد نگرفتن.
• والدین سلطه گرا: برعکس گروه قبلی، این ها خیلی سخت گیرن. همه چیز رو خودشون تعیین می کنن و انتظار دارن بچه ها بی چون و چرا اطاعت کنن. بچه های این خانواده ها ممکنه توی آینده اعتماد به نفس پایینی داشته باشن یا پرخاشگر بشن.
• والدین نالان: همیشه در حال غر زدن و شکایت کردن هستن، چه از مشکلات زندگی و چه از رفتارهای بچه ها. این لحن منفی می تونه روی روحیه بچه ها اثر بذاره و اونا رو از والدینشون دور کنه.
• والدین نظریه پرداز: این دسته از والدین بیشتر اهل حرف زدن و نصیحت کردن هستن تا عمل کردن. حرف های قشنگ زیاد میزنن ولی در عمل ممکنه الگوی خوبی نباشن.
• والدین پریشان و افسرده: اگه والدین حال روحی خوبی نداشته باشن، نمی تونن انرژی و توجه کافی رو به بچه هاشون بدن. این می تونه باعث مشکلات عاطفی تو بچه ها بشه.
• والدین مهربان منفی: این ها ظاهراً خیلی مهربانن، اما این مهربانیشون باعث میشه حد و مرز رو فراموش کنن و همه خواسته های بچه رو برآورده کنن. بچه ها یاد نمی گیرن که دنیا همیشه بر وفق مرادشون نیست.
• والدین مسئول: این ها هم مهربانن و هم قاطع. حد و مرز رو تعیین می کنن، ولی با توضیح و منطق. به بچه هاشون احترام میذارن و اجازه میدن تو تصمیم گیری ها مشارکت کنن. هدف اصلی کتاب اینه که به ما کمک کنه به این دسته از والدین تبدیل بشیم.

پس بیایید با خودمون رو راست باشیم و ببینیم تو کدوم دسته قرار می گیریم و اگه لازمه، سبک تربیتی مون رو اصلاح کنیم.

اهمیت خانواده و محیط در شکل گیری شخصیت کودک

ببینید، بچه ها مثل بوم نقاشی سفید نیستن که ما هرچی خواستیم روش بکشیم. یه بخشی از شخصیت اون ها رو ژن هاشون تعیین می کنه؛ همون چیزایی که از پدر و مادر به ارث می برن. اما بخش خیلی بزرگ و مهم تر، محیطیه که توش بزرگ میشن. کتاب «مهارت های جدید برای تربیت من دیگر من» خیلی قشنگ روی این موضوع تاکید می کنه.

خانواده، اولین و مهم ترین مدرسه ایه که هر بچه توش درس زندگی یاد می گیره. اگه تو خونه آرامش، احترام، عشق و قوانین مشخصی وجود داشته باشه، بچه با اعتماد به نفس و امنیت روانی بزرگ میشه. اما اگه خونه پر از تنش، دعوا، بی نظمی یا بی تفاوتی باشه، این چیزها مثل یه سم آروم آروم وارد روح و روان بچه میشه و بعداً خودش رو به شکل استرس، پرخاشگری، وسواس یا مشکلات دیگه نشون میده. پس باید به محیط خونه و نوع رفتارمون خیلی دقت کنیم. ما برای بچه هامون هم الگو هستیم، هم معلم و هم پناهگاه. باید این نقش رو خیلی جدی بگیریم.

گره گشایی از چالش های رفتاری رایج در کودکان

حالا که کمی با اصول اولیه آشنا شدیم، وقتشه بریم سراغ اون چالش های روزمره ای که ممکنه پدر و مادرها رو حسابی درگیر کنه. کتاب «مهارت های جدید برای تربیت من دیگر من» برای این مشکلات هم راه حل های خوبی داره.

رمزگشایی از نقاشی های کودک: دریچه ای به دنیای درون او

بچه ها نمی تونن مثل ما بزرگترا احساسات و مشکلاتشون رو با کلمات بیان کنن. اما نقاشی هاشون، مثل یه دفترچه خاطرات رمزآلود، پر از پیام های پنهانه. عباس قانع عزآبادی توضیح میده که چطور با تحلیل ساده نقاشی ها، می تونیم به دنیای درون بچه ها سرک بکشیم. مثلاً:

• خانه: خونه تو نقاشی معمولاً نماد خانواده و احساس امنیت بچه است. اگه خونه بزرگ و با پنجره های زیاد باشه، یعنی بچه احساس راحتی و صمیمیت می کنه. اما اگه خونه کوچیک، با دیوارهای بلند و بدون پنجره باشه، ممکنه نشونه احساس ناامنی یا انزوا باشه.
• خورشید: نماد پدر و قدرت. اگه خورشید بزرگ و درخشان باشه، یعنی بچه با پدرش رابطه خوبی داره. اگه کمرنگ یا پنهان باشه، ممکنه از رابطه با پدرش ناراضی باشه.
• درخت: نماد رشد و زندگی. درخت های محکم با ریشه های قوی، نشونه حس ثبات و پایداریه. درخت های تنها یا آسیب دیده، ممکنه نشونه احساس تنهایی یا مشکلات عاطفی باشه.
• شکل آدم: این قسمت خیلی مهمه! اندازه آدم، جزئیات صورت (مثل دهان، چشم، دندان)، دست و پاها، همه و همه حرف های زیادی برای گفتن دارن. مثلاً اگه آدم ها بزرگ و کامل باشن، یعنی بچه احساس ارزشمندی می کنه. اگه دست ها بزرگ باشن، ممکنه نشونه تمایل به برقراری ارتباط باشه.

البته نباید با یه نقاشی سریع قضاوت کرد. این ها فقط سرنخ هایی هستن که می تونن به ما کمک کنن تا بیشتر به دنیای بچه ها توجه کنیم.

مقابله با دروغگویی و گریه مکرر

حتماً برای شما هم پیش اومده که بچه تون دروغی گفته باشه و حسابی ناراحت شده باشید. کتاب «مهارت های جدید برای تربیت من دیگر من» میگه که اول از همه باید بدونیم چرا بچه ها دروغ میگن. بچه های کوچیک (۳ تا ۵ ساله) هنوز مرز بین واقعیت و خیال براشون خیلی واضحه نیست. اون ها گاهی اوقات از ترس تنبیه یا برای جلب توجه، چیزهایی میگن که واقعیت نداره.

راهکارهای مقابله با دروغگویی:

1. قوانین واضح و روشن: از اولش یه سری قانون ساده و روشن برای خونه تعریف کنید. مثلاً بگید: «توی خونه ما، راستگویی خیلی مهمه. اگه اشتباهی کردی، بیا راستشو بگو تا با هم حلش کنیم.»
2. قضاوت نکنید: وقتی بچه تون دروغی میگه، سریع قضاوتش نکنید یا عصبانی نشید. آروم باهاش حرف بزنید و ببینید ریشه این دروغ چیه.
3. تقویت صداقت: اگه بچه تون راستشو گفت، حتی اگه اشتباهی کرده بود، تشویقش کنید و بهش نشون بدید که صداقتش برای شما ارزشمنده.

اما گریه های مکرر چی؟ بعضی بچه ها به خاطر هر چیز کوچیکی گریه می کنن. این هم می تونه دلایل مختلفی داشته باشه؛ از جلب توجه تا عدم توانایی تو بیان احساسات. کتاب پیشنهاد میده:

• آینه بگیرید: وقتی گریه می کنه، یه آینه بزرگ جلوی روش بگیرید تا خودش رو ببینه. گاهی دیدن خودش توی اون حالت، باعث میشه آروم تر بشه.
• دستاش رو بگیرید: برای چند ثانیه دستاش رو آروم بگیرید و بهش بگید: «من اینجا پیشتم، کمکت می کنم.»
• توجه به نیاز اصلی: سعی کنید بفهمید واقعاً چی می خواد. شاید خسته ست، گرسنه است یا فقط دلش توجه می خواد.

مدیریت پرخاشگری و خشم

پرخاشگری یکی از اون مشکلاتیه که خیلی از والدین رو کلافه می کنه. بچه ها ممکنه جیغ بزنن، بزنن، گاز بگیرن یا حتی پرت کنن. کتاب «مهارت های جدید برای تربیت من دیگر من» برای هر گروه سنی راهکارهای جداگانه داره:

• ۳ تا ۵ ساله: تو این سن، بچه ها هنوز نمی تونن خشمشون رو کنترل کنن. بهترین راهکار اینه که وقتی عصبانی میشن، اونا رو از موقعیت خارج کنید. مثلاً ببریدشون یه جای آروم، بغلشون کنید و کمکشون کنید نفس عمیق بکشن. بازی هایی مثل بازی با گل یا خمیر بازی هم می تونه به تخلیه انرژیشون کمک کنه.
• ۶ تا ۸ ساله: حالا دیگه کمی بزرگ تر شدن و می تونن حرف های شما رو بفهمند. بهشون یاد بدید که خشم یه احساس طبیعیه ولی روش ابرازش مهمه. می تونید باهاشون صحبت کنید که وقتی عصبانی میشن، چه اتفاقی تو بدنشون میفته. بازی «بادکنک خشم» هم خیلی مفیده. تو این بازی، می تونید از بچه ها بخواهید همه خشمشون رو توی یه بادکنک فوت کنن و بعد اون رو بترکونن.
• ۹ تا ۱۲ ساله: تو این سن، دیگه باید بتونن خودشون خشمشون رو مدیریت کنن. بهشون یاد بدید که وقتی عصبانی میشن، چند دقیقه از موقعیت دور بشن، به یه جای آروم برن، کتاب بخونن یا هر کاری که حالشون رو خوب می کنه انجام بدن. صحبت کردن درباره احساسات و پیدا کردن ریشه خشم هم خیلی مهمه.

شکستن سد لجبازی و بهانه گیری

لجبازی، یه جورایی امضای دوران کودکیه! ولی اگه کنترل نشه، می تونه تبدیل به یه مشکل بزرگ بشه. کتاب عباس قانع عزآبادی میگه که لجبازی ریشه های مختلفی داره؛ مثلاً بچه ها می خوان استقلال خودشون رو نشون بدن، یا ممکنه خسته باشن و حوصله همکاری نداشته باشن.

برای مقابله با لجبازی:

1. شناخت رفتار: اول از همه بفهمید چرا لجبازی می کنه. آیا واقعاً خواسته اش منطقیه؟ یا فقط می خواد روی حرف خودش پافشاری کنه؟
2. پیامد مناسب: برای هر رفتار لجبازانه، یه پیامد منطقی و از پیش تعیین شده داشته باشید. مثلاً اگه اسباب بازیش رو جمع نکرد، بگید: «خب، اگه جمع نکردی، نمی تونی نیم ساعت دیگه باهاش بازی کنی.»
3. کناره گیری: وقتی بچه لجبازی می کنه، وارد بحث و جدل طولانی باهاش نشید. پیامد رو بگید و از صحنه خارج بشید. گاهی اوقات نادیده گرفتن لجبازی (اگه به خودش یا دیگران آسیب نمی زنه) بهترین راهه.

بهانه گیری: بعضی بچه ها استاد بهانه گیری هستن. اگه بهانه گیریشون به پرخاشگری کشید، باز هم سعی کنید با آرامش و قاطعیت برخورد کنید. نباید تسلیم بهانه گیری بشید، وگرنه این رفتار تقویت میشه.

درمان ترس و اضطراب در کودکان

ترس هم مثل خشم، یه احساس طبیعیه. اما بعضی ترس ها اگه طولانی بشن، ممکنه تبدیل به اضطراب بشن و زندگی بچه رو مختل کنن. کتاب «مهارت های جدید برای تربیت من دیگر من» چند نوع ترس رو که باید جدی گرفته بشن، معرفی می کنه و راهکارهایی برای مواجهه با اون ها ارائه میده:

• ترس از تاریکی: می تونید از چراغ خواب استفاده کنید، قبل از خواب اتاقش رو روشن کنید و با هم بخندید و بازی کنید تا ترسش کمتر بشه.
• ترس از حیوانات: نباید اونا رو مجبور کنید به حیوانات نزدیک بشن. اول از دور باهاشون صحبت کنید، بعد از پشت شیشه اونا رو تماشا کنید و بعد اگه خودش خواست، آروم آروم نزدیکش کنید.
• ترس های اجتماعی: اگه بچه تون از جمع می ترسه، آروم آروم اونو وارد جمع های کوچیک کنید و تشویقش کنید.

راهکارهای عمومی:

• تدریجی نزدیک کردن: هیچ وقت بچه رو یهو با چیزی که ازش می ترسه روبرو نکنید. مرحله به مرحله، آروم آروم.
• تشویق و همدلی: شجاعتش رو تشویق کنید و بهش نشون بدید که درک می کنید. بهش بگید: «می دونم ترسناکه، ولی تو می تونی.»
• بازی و قصه: از بازی و قصه برای از بین بردن ترس استفاده کنید. قهرمان های داستان شما می تونن با شجاعت با ترس هاشون روبرو بشن.
• کمک تخصصی: اگه ترس خیلی شدیده و روی زندگی بچه تاثیر گذاشته، حتماً از یه متخصص کمک بگیرید.

راه حل های شب ادراری

شب ادراری یکی از اون مشکلاتیه که هم برای بچه ها و هم برای پدر و مادرها آزاردهنده ست. متاسفانه باورهای غلط زیادی هم درباره اش وجود داره، مثلاً اینکه بچه تنبله یا از استرسه. کتاب «مهارت های جدید برای تربیت من دیگر من» این باورها رو رد می کنه و میگه که شب ادراری بیشتر یک مشکل جسمانیه (مثلاً مثانه کوچیک یا عضلات ضعیف) و ریشه ارثی داره.

راهکارهای برخورد با شب ادراری:

• بدون سرزنش: مهم ترین نکته اینه که بچه رو سرزنش نکنید یا خجالت زده ش نکنید. این مشکل دست خودش نیست.
• مشورت با پزشک: اول از همه با پزشک صحبت کنید تا مطمئن بشید مشکل جسمانی خاصی وجود نداره.
• کاهش مایعات قبل از خواب: نزدیک زمان خواب، به بچه مایعات زیاد ندید.
• تخلیه کامل مثانه: قبل از خواب ازش بخواهید که حتماً کامل دستشویی کنه.
• توجه به غذاهای شور: غذاهای شور می تونه باعث افزایش ادرار بشه.

مهم اینه که صبور باشید و با همدلی با بچه تون برخورد کنید.

مقابله با وابستگی بیش از حد و انزواطلبی

بعضی بچه ها بیش از حد به والدینشون وابسته اند و حتی برای یه لحظه هم نمی خوان ازشون جدا بشن. این می تونه برای رشد استقلال بچه ها مشکل ساز باشه. از اون طرف، بعضی بچه ها هم ممکنه خیلی منزوی باشن و تمایلی به ارتباط با بقیه نداشته باشن.

راهکارهای کاهش وابستگی:

• تنها گذاشتن تدریجی: از سنین پایین، برای چند دقیقه اونو تنها بذارید و بعد برگردید. این کار رو کم کم بیشتر کنید.
• بازی قایم موشک: این بازی به بچه ها یاد میده که حتی اگه شما رو نبینن، باز هم برمی گردید و حضور دارید.
• تشویق استقلال: وقتی کاری رو خودش انجام میده، حتی اگه کوچک باشه، تشویقش کنید.

برخورد با کودک منزوی:

• شناسایی نشانه ها: ببینید آیا بچه تون فقط خجالتیه یا واقعاً تمایلی به ارتباط نداره.
• درک کردن: اونو مجبور نکنید وارد جمع بشه. درکش کنید و بهش بگید: «می دونم الان دلت نمی خواد بازی کنی، اشکالی نداره.»
• تشویق به فعالیت های مورد علاقه: تو فعالیت هایی که دوست داره، تشویقش کنید.
• تقویت رابطه خودتون: رابطه شما با بچه باید خیلی قوی باشه تا احساس امنیت کنه و کم کم به بقیه هم اعتماد کنه.

آموزش مهارت ها و پاسخ به سوالات حساس

قسمت شیرین تر تربیت، آموزش مهارت ها و کمک به بچه ها برای مواجهه با سوالات سخت و پیچیده است. کتاب «مهارت های جدید برای تربیت من دیگر من» اینجا هم بیکار ننشسته و کلی پیشنهاد خوب داره.

چگونه کودک را مسئولیت پذیر و مستقل تربیت کنیم؟

همه ما دوست داریم بچه هامون آدمای مسئولیت پذیری بشن. اما این مسئولیت پذیری خود به خود به وجود نمیاد؛ باید بهشون یاد داد. این کتاب چند تا نکته مهم رو برای این کار به ما میگه:

• آموزش هدفمندی و ارزش کار: از بچگی بهشون یاد بدید که هر کاری یه هدفی داره و هر تلاشی، ارزش خاص خودش رو. مثلاً می تونید ازشون بخواهید توی کارهای خونه کمک کنن و بعد از انجام کار، ازشون تشکر کنید.
• کمک در کارهای منزل (متناسب با سن): یه بچه دوساله می تونه اسباب بازیش رو توی سبد بندازه، یه بچه پنج ساله می تونه لباس های تمیز رو سر جاش بذاره. این مسئولیت های کوچیک، سنگ بنای مسئولیت پذیری بزرگ تره.
• آموزش اشتراک گذاری اسباب بازی: بچه ها باید یاد بگیرن که اسباب بازی هاشون رو با بقیه به اشتراک بذارن. باهاشون بازی کنید و نشون بدید که چقدر تقسیم کردن لذت بخشه.
• روش برخورد با دزدی کودکان: اگه بچه تون چیزی رو بدون اجازه برداشت، با آرامش و جدیت باهاش صحبت کنید. بهش توضیح بدید که این کار اشتباهه و چرا. اگه اشتباه کرد، ازش بخواهید اون رو جبران کنه.

پاسخگویی به سوالات جنسی و مسائل مرتبط

اینجا یکی از اون جاهای حساسه که خیلی از پدر و مادرها گیج میشن. «حالا چی بهش بگم؟» «آیا اصلاً باید چیزی بگم؟» عباس قانع عزآبادی میگه که باید صادق و شفاف باشیم، اما با زبانی که برای کودک قابل درکه.

1. اصول آموزش مسائل جنسی:
   • ساده و صادقانه: جواب ها باید کوتاه، ساده و واقعی باشن.
   • آشنایی با اندام ها: از همون بچگی، اسم درست اعضای بدن رو بهشون یاد بدید و بهشون بگید که بعضی از اعضای بدن، خصوصی هستن.
   • ایجاد اطمینان: بهشون بگید که هر سوالی دارن، می تونن از شما بپرسن و شما همیشه بهشون گوش میدید.
2. چگونگی برخورد با خودارضایی کودکان: اگه دیدید بچه تون این کار رو می کنه، نترسید و عصبانی نشید. با آرامش باهاش صحبت کنید. بهش توضیح بدید که این کار رو نباید جلوی بقیه انجام بده و علت بد بودن این کار رو (نه از جنبه گناه، بلکه از جنبه حریم شخصی و زمان مناسب) براش توضیح بدید. رفتارش رو زیر نظر بگیرید که آیا این رفتار افراطی شده یا نه.
3. برخورد با بددهنی کودکان: بچه ها معمولاً یا از بقیه یاد می گیرن، یا برای جلب توجه این کار رو می کنن. دلیلش رو پیدا کنید. خودتون الگوی خوبی باشید و اگه برای جلب توجه بددهنی می کنه، نادیده اش بگیرید.
4. اگر کودک رابطه جنسی والدین را دید: این یک موقعیت بسیار حساسه. کتاب توصیه می کنه که اول از همه خودتون خونسردی تون رو حفظ کنید. بعد با آرامش و بدون خجالت، خیلی کوتاه و ساده توضیح بدید که این یک کار خصوصی بین پدر و مادره و همه آدم بزرگا این کار رو انجام میدن. به بچه ها اطمینان بدید که اون ها دوست داشتنی هستن و تقصیری ندارن.

مواجهه با سوالات دشوار (مثل مرگ)

سوالاتی مثل «مرگ چیه؟» یا «آدم ها بعد از مرگ کجا میرن؟» برای بچه ها خیلی گیج کننده ست. کتاب «مهارت های جدید برای تربیت من دیگر من» راهکارهایی برای پاسخگویی به این سوالات ارائه میده:

• صریح و شفاف صحبت کردن: ابهام ایجاد نکنید. به سادگی بگید که وقتی کسی میمیره، بدنش دیگه کار نمی کنه و نفس نمی کشه.
• استفاده از مثال های ملموس: می تونید از برگ درخت که خشک میشه و میفته، یا از پرنده ای که دیگه پرواز نمی کنه، مثال بزنید.
• احتیاط در واژه های مذهبی: اگه از کلماتی مثل «خداوند» و «بهشت» استفاده می کنید، خیلی با احتیاط باشه و سعی کنید برای بچه ها ترسناک نباشه یا باعث نگرانی بیشترشون نشه. مهم اینه که احساس امنیتشون حفظ بشه.

ارتباط مؤثر با کودک و افزایش عزت نفس

همه ما می خوایم بچه هامون حرف شنو، شاد و با عزت نفس باشن. این کتاب تاکید می کنه که ریشه همه این ها در یک ارتباط موثر و سالم بین پدر و مادر و فرزند هست.

• چگونه کودکی حرف شنو، شاد و با عزت نفس بالا پرورش دهیم؟
  • اهمیت لالایی مادر: لالایی فقط یک آهنگ نیست؛ یه جور ارتباط عمیق عاطفیه که حس آرامش و امنیت رو به بچه میده و پایه های دلبستگی رو محکم می کنه.
  • نقش بازی در پرورش (روانشناسی بازی): بازی، زبان بچه هاست. از طریق بازی، دنیا رو می شناسن، مهارت های اجتماعی رو یاد می گیرن، احساساتشون رو تخلیه می کنن و خلاقیتشون شکوفا میشه.
  • نکات مهم در تعامل روزمره با کودک: فعالانه بهشون گوش بدید، چشم تو چشم حرف بزنید، احساساتشون رو تایید کنید و بهشون نشون بدید که حرف هاشون برای شما مهمه. از مقایسه کردنشون با بقیه پرهیز کنید.

عباس قانع عزآبادی در کتابش تاکید می کند که: «مهم ترین هدیه ای که والدین می توانند به فرزندان خود بدهند، نه مال و ثروت، بلکه مهارت های زندگی و عزت نفسی پایدار است که تا آخر عمر همراهشان خواهد بود.»

چالش های مدرن و راهکارهای تربیتی

دنیای امروز با سرعت سرسام آوری در حال تغییره و چالش های جدیدی رو پیش روی والدین قرار میده. از گوشی های هوشمند گرفته تا طلاق و تغذیه، همه و همه نیاز به رویکردهای تازه ای در تربیت دارن. کتاب «مهارت های جدید برای تربیت من دیگر من» به این مسائل هم بی توجه نبوده.

مدیریت استفاده از فناوری

گوشی موبایل و تلویزیون جزو جدانشدنی زندگی امروز شدن. سوال اینجاست که چطور استفاده بچه ها از این وسایل رو مدیریت کنیم؟

• بهترین سن خرید موبایل و تعیین محدودیت ها: کتاب توصیه می کنه که تا حد امکان خرید گوشی هوشمند رو به تاخیر بندازید. بهترین سن برای اولین گوشی، زمانیه که بچه نیاز واقعی بهش داشته باشه و بتونه مسئولیت استفاده ازش رو قبول کنه، معمولاً حدود سنین نوجوانی. مهم تر از سن، تعیین قوانین مشخص برای زمان استفاده، محتوا و مکان های ممنوعه (مثل سر میز غذا یا اتاق خواب) هست.
• چگونگی برخورد با تماشای زیاد تلویزیون:
  • استفاده به عنوان جایزه: می تونید تماشای تلویزیون رو به عنوان پاداش برای انجام کارهای خوب یا تکالیف مدرسه قرار بدید.
  • وضع قوانین: زمان مشخصی برای تماشای تلویزیون تعیین کنید و روی این قوانین پافشاری کنید.
  • همراهی در تماشا: گاهی اوقات با بچه هاتون تلویزیون تماشا کنید و درباره محتوا باهاشون حرف بزنید.

تربیت در شرایط خاص

زندگی همیشه یکنواخت نیست و گاهی اوقات شرایط خاصی پیش میاد که تربیت رو پیچیده تر می کنه. کتاب عباس قانع عزآبادی به این موضوعات هم پرداخته:

• چگونه در مورد طلاق با کودک صحبت کنیم؟ طلاق برای بچه ها یک اتفاق شوکه کننده است. باید صادقانه و با زبانی ساده بهشون توضیح بدید که مشکل بین پدر و مادره و هیچ ربطی به اون ها نداره. بهشون اطمینان بدید که همیشه هر دو شما رو دوست دارن و ازشون مراقبت می کنن. هرگز همدیگه رو مقصر نشون ندید.
• تاثیر فرزند چندم بودن بر شخصیت کودک:
  • فرزند اول: معمولاً مسئولیت پذیرتر، منظم تر و کمال گرا هستن.
  • فرزند دوم: ممکنه رقابت جوتر و اجتماعی تر باشن.
  • فرزند آخر: غالباً اهل سرگرمی، خلاق و گاهی لوس تر میشن.
  • تک فرزند: ممکنه بیشتر اهل گفتگو با بزرگسالان باشن و گاهی از نظر اجتماعی نیاز به تلاش بیشتری داشته باشن.

  اینها فقط الگوهای کلی هستن و همه چیز به نحوه تربیت ما برمی گرده.

• برخورد با حسادت کودکان: حسادت یک احساس طبیعیه، خصوصاً وقتی خواهر یا برادر جدیدی وارد خونه میشه. به هر کدوم از بچه ها به اندازه کافی توجه کنید و هرگز اون ها رو با هم مقایسه نکنید. به هر کدوم فرصت بدید که تو کارهای خونه کمک کنن و احساس ارزشمندی کنن.

رفع مشکلات تحصیلی و تغذیه ای

مدرسه و غذا خوردن دو دغدغه مهم دیگه برای پدر و مادرهاست که عباس قانع عزآبادی راهکارهایی براشون ارائه میده.

• راهکارهای انجام تکالیف مدرسه و افزایش تمرکز:
  • اتاق تکلیف: یه جای ثابت و آرام برای انجام تکالیف در نظر بگیرید.
  • کمک کنید: اگه گیر کرد، کمکش کنید، اما نه اینکه همه کار رو براش انجام بدید.
  • جایزه بگذارید: بعد از انجام تکالیف، یه جایزه کوچیک براش در نظر بگیرید.
  • زمان تعیین کنید: یه زمان مشخص برای شروع و پایان تکالیف تعیین کنید.
  • نداشتن تمرکز: اگه مشکل تمرکز داره، ممکنه خسته ست یا محیطش شلوغه. گاهی هم عوامل دیگه ای مثل تغذیه یا کم خوابی در این مورد تاثیرگذارند.
• برخورد با بدغذایی کودکان:
  • دلایل بدغذایی: بچه ها ممکنه به خاطر سخت گیری زیاد، نگرانی بیش از حد والدین، استفاده از غذا به عنوان تنبیه یا بی توجهی به استقلال طلبی بدغذا بشن.
  • توصیه های عملی:
    1. نادیده گرفتن: اگه بدغذایی برای جلب توجهه، نادیده اش بگیرید.
    2. تقویت حس مشارکت: بذارید تو آماده کردن غذا کمک کنه.
    3. زمان غذا خوردن را مفرح کنید: استرس رو از سر سفره دور کنید.
    4. الگوی سالم باشید: خودتون غذاهای سالم بخورید.
    5. قاطع باشید: اگه نخورد، ایرادی نداره. غذای دیگه ای هم براش آماده نکنید.

یک توصیه طلایی از کتاب این است که: «همیشه به یاد داشته باشید که پشت هر رفتار دشوار کودک، نیازی برآورده نشده پنهان شده است.»

نتیجه گیری: منِ دیگرِ من چراغ راهی برای فردا

تا اینجای کار با هم یه سفر کوتاه اما پربار رو تو دنیای کتاب «مهارت های جدید برای تربیت من دیگر من» از عباس قانع عزآبادی داشتیم. دیدیم که این کتاب چقدر جامع و کاربردیه و چطور می تونه مثل یک دوست و راهنما، تو پیچ و خم های تربیت فرزند کنارمون باشه.

از شناخت مراحل رشدی بچه ها و سبک های مختلف فرزندپروری گرفته، تا راه حل های عملی برای مشکلاتی مثل دروغگویی، پرخاشگری، لجبازی، ترس و شب ادراری. همچنین یاد گرفتیم که چطور به بچه ها مسئولیت پذیری رو یاد بدیم و با سوالات حساسشون درباره مسائل جنسی یا مرگ، با آگاهی و آرامش برخورد کنیم. حتی برای چالش های دنیای مدرن مثل مدیریت استفاده از فناوری و مشکلات تحصیلی و تغذیه ای هم راه حل های خوبی پیدا کردیم.

هدف اصلی این کتاب و خلاصه ما این بود که به شما نشون بدیم تربیت فرزند، یه علم و هنره که با آگاهی و تلاش می تونیم توش موفق بشیم. این سفر شاید آسون نباشه، اما قطعاً ارزشش رو داره که برای ساختن یک نسل سالم تر و شادتر، وقت و انرژی بذاریم. وقتی ما به عنوان والدین، خودمون رو آموزش بدیم و مهارت های لازم رو کسب کنیم، نه تنها به بچه هامون کمک می کنیم که آدم های بهتری بشن، بلکه خودمون هم تجربه پدر و مادری شادتر و رضایت بخش تری خواهیم داشت.

یادتون باشه، دانش، قدرت میاره. هرچی بیشتر بدونیم، بهتر می تونیم عمل کنیم. این کتاب همون قدرتی رو به شما میده که برای یک تربیت آگاهانه و موثر نیاز دارید. برای اینکه بتونید با جزئیات بیشتری با این راهکارها آشنا بشید و اون ها رو در زندگی روزمره تون به کار بگیرید، مطالعه کامل کتاب «مهارت های جدید برای تربیت من دیگر من» رو بهتون پیشنهاد می کنم. این کتاب می تونه تبدیل به یکی از بهترین دوستای شما تو این مسیر بشه.