بقا فقط با تخم مرغ؛ وقتی سبد معیشت بیش از 28 میلیون تومان است!

به گزارش اسمارت تیم – آمارهای تورمی و مصرفیِ توده های فرودست مردم و دهک های کم درآمد، به غایت نگران کننده است؛ این آمارها گواه روشنی هستند بر سقوط سنگین به زیر خط فقر مطلق.

مسیر حذف کالاهای پروتیینیِ مرغوب مانند گوشت قرمز و در مرحله ی بعد انواع گوشت های سفید از سفره های طبقه ی کارگر از سال های میانه ی دهه 90 شمسی آغاز شد؛ این مسیر در سال 98 با گرانی یکباره بنزین و شوک درمانیِ آنی اقتصاد در مسیر صعود قرار گرفت و سپس از 1400 و 1401 وارد مرحله ی جدیدی شد؛ مرحله ای که به گفته ی علیرضا خرمی، فعال کارگری و عضو شورای اسلامی کار شرکت پلی اکریل اصفهان، می توان آن را «حذف کامل پروتیینِ باکیفیت از سفره های زحمتکشان» نام نهاد.

و همه ی اینها در حالیست که صعود شاخص های تورمی خوراکی ها همچنان با قدرت بسیار ادامه دارد؛ جدیدترین داده های مرکز آمار ایران از گرانی خوراکی ها در کشور نشان می دهد « 38 درصد اقلام خوراکی منتخب، در بهمن ماه تورمی بیشتر از تورم سالانه داشته اند»؛ در بهمن ماه 1402، از 53 قلم خوراکی منتخب در نقاط شهری، تعداد 20 قلم، درصد تغییر قیمت سالانه شان بالاتر از نرخ تورم نقطه ای نقاط شهری کشور (36.2 درصد) بوده است. در این میان، انواع پروتیین همچنان رکورددار تورم سالانه است.

به گزارش ایلنا،تورم ماهانه ی اقلام پروتیینی در بهمن ماه رکورددار است؛ داده های مرکز آمار ایران نشان می دهد «در بهمن امسال، اقلام ماهی قزل آلا با 3.2 درصد، گوشت گوسفند با 2.9 درصد و کنسرو تن ماهی با 2.0 درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته اند».

فقط تخم مرغ!

و در این اوضاع، واقعیت تلخ این است که با حذف گوشت قرمز و سفید از سفره های فرودست، «تخم مرغ» به تنها کالای پروتیینی سفره ها تبدیل شده است؛ کالایی که به گفته ی یک کارگر شهرداری ایرانشهر، «چند بار در هفته، در فهرست غذایی کارگران و طبقات کم درآمد کشور ظاهر می شود».

این کارگر که مانند همکارانش سال هاست در انتظار مرتب شدن پرداخت حقوق و مزایای مزدی ست، با بیان اینکه «هر ماه که برای خرید می رویم، با سبدی خالی تر از ماه قبل به خانه برمی گردیم» اضافه می کند: «بقای ما فقط با تخم مرغ میسر شده است، فقط نان و تخم مرغ؛ حبوبات هم در سال های اخیر به شدت گران شده، باید بگویم تخم مرغ هم گران است ولی راه دیگری برای بقا باقی نمانده…..»

نشانه هایی از این واقعیت تلخ که کارگران گزینه ی دیگری برای پر کردن سفره ها به جز نان و پنیر و نان و تخم مرغ ندارند و تخم مرغ به تنها قلم پروتیینی خوراک فرودستان تبدیل شده، در اظهارات مقامات رسمی نیز دیده می شود.

یازدهم اسفندماه، رییس اتحادیه مرغ تخم گذار تهران گفت: «روزانه 3700 تا 3800 تن و ماهانه 10 تا 15 هزارتن تخم مرغ در کشور تولید می شود. مصرف تخم مرغ بالا رفته، زیرا ارزان ترین کالای پروتیینی بوده و همچنین در نیمه دوم سال نیز تقاضا بیشتر می شود. سرانه مصرف تخم مرغ در کشور در سالهای اخیر به حدود 14 تا 15 کیلو رسیده است.»

رشد 600 برابری قیمت دلار

در چنین شرایطی، با توجه به صعود بی سابقه قیمت ارز در کشور برای چندمین بار در سال های اخیر، احتمال گرانی و تورم بیشتر در آینده ای بسیار نزدیک – از اولین ماه سال بعد- یک احتمال بسیار جدی ست.

احسان سلطانی، کارشناس اقتصادی، در نمودار زیر تحت عنوان «60 سال قیمت دلار در ایران» مسیر صعود سهمگین قیمت دلار را به تصویر کشیده؛ به گفته او، «جای تاسف دارد که پس از 5 سال شوک های پیاپیِ قیمت ارز و افزایش بی سابقه قیمت آن، باز هم سفته بازان و رانتی ها از سرکوب قیمت ارز گلایه می کنند و این در حالیست که این نمودار صعودی، جز فقر و فلاکت برای مردم حاصلی نداشته است».

نگاهی به نمودار فوق نشان می دهد که در فاصله ی سال های 1342 تا 1402، قیمت دلار در کشور 600 درصد افزایش داشته است. صعود قیمت دلار در بازه ده ساله اخیر به نسبت تمام دهه های قبل بی سابقه بوده است؛ در سال 92، بعد از یک شوک ارزی، قیمت دلار به حدود 3 هزار تومان رسید؛ در روزهای 12 و 13 اسفند قیمت دلار در بازار آزاد و صرافی ها به حدود 60 هزار تومان رسیده است؛ به عبارتی در یک بازه ده ساله، دلار 20 برابر گران شده است.

سبد معیشت را «واقعی» ببینید

با این صعود سنگین چگونه قرار بوده سفره های کارگران و سطح زیستی آن ها از نابودی و سقوط مدام حفظ شود؛ وقتی افزایش چندباره نرخ ارز، خبر از تداوم نمودارهای تورمی با سرعت بیشتر دارد، افزایش دستمزد کارگران شاغل و بازنشسته باید چه رقمی مصوب شود که بتواند از پس هزینه های زندگی بربیاید؟

براساس آخرین محاسبات مستقل، سبد معیشت خانوارهای کارگری (حداقل هزینه های زندگی در یک ماه) براساس داده های تورمی آذرماه در کلانشهرها به بیش از 28 میلیون تومان رسیده است؛ اگر داده های تورمی بهمن 1402 را مبنا قرار دهیم و با احتساب اینکه مبنای محاسبات سبد معیشت، سبد خوراکی های خانوار است و اقلام خوراکی به خصوص پروتیینی، رکورددار تورم بهمن ماه بوده اند، سبد معیشت واقعی این روزها چه نرخی دارد؟

علیرضا خرمی، در این رابطه با تاکید بر اینکه «اکنون دیگر نوبت دولت و وزیر کار و تمامِ دست اندرکاران تعیین حقوق و دستمزد است که چشم خود را بر روی واقعیت باز کنند و ببینند کارگران دیگر نان در سفره ندارند» می گوید: کارگران با این حقوق های ناچیز شرمنده اولاد و خانواده ی خود هستند؛ حداقل حقوق کارگران 7 الی 8 میلیون تومان است اما چندین ماه است که سبد معیشت از مرز 23 میلیون تومان عبور کرده است؛ انتظاری که کارگران دارند این است که حداقل امسال سبد معیشت را «واقعی» ببینند و سیاسی به قضیه مزد نگاه نکنند.

این فعال صنفی کارگران شرکت پلی اکریل اصفهان تاکید می کند که «اگر داده های تورمی بهمن را مبنای کار قرار دهند و وزن اقلام در سبد معیشت را واقعی در نظر بگیرند، حتماً رقم سبد معیشت در کلانشهرهای کشور از 30 میلیون تومان هم فراتر رفته است….».

امروز نرخِ واقعیِ سبد معیشت بی تردید بیش از سی میلیون تومان است و در این بین، فقط یک سوال باقی می ماند؛ آیا اگر قرار باشد همانطور که وزیر کار ادعا کرده فقط 20 درصد به حقوق 7 الی 8 میلیون تومانی کارگران بیفزایند، تنها گزینه ی بقا یا همان تخم مرغ هم به ناگهان بال درنمی آورد و از سفره های خالی کارگرانِ حداقل بگیر پرواز نمی کند؟!

220